Bιβλιογραφική Eνημέρωση 37,2
Bιβλιογραφική Eνημέρωση
- ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗΣ
DIAGNOSIS OF ENDOMETRIOSIS WITH IMAGING: A REVIEW
Karen Kinkel et al.
European Radiology 2006; 16: 285-298Η ενδομητρίωση ( μέγιστη επίπτωση της νόσου σε ηλικίες 30-45 ετών) αφορά σε έκτοπο ενδομητρικό ιστό εκτός της μητριαίας κοιλότητας, ο οποίος αντιδρά στα ορμονικά ερεθίσματα και στις φαρμακευτικές ουσίες με τον ίδιο τρόπο όπως το φυσιολογικό ενδομήτριο. Τα κλινικά συμπτώματα αφορούν δυσμηνόρροια, δυσπαρεύνια, υπογονιμότητα, επώδυνη αφόδευση ή περιοδικά δυσουρικά ενοχλήματα. Ο πυελικός υπέρηχος είναι η πρώτη απεικονιστική μέθοδος διερεύνησης και διαφοροδιάγνωσης εντόπισης στις ωοθήκες (ενδομητριώματα-σοκολατοειδείς κύστεις) και στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστεως. Χαρακτηριστικά υπερηχωγραφικά ευρήματα των πρώτων αποτελούν οι διάχυτες, εσωτερικές, χαμηλής ηχωγένειας ανακλάσεις, η πολυεστιακότητα και οι υπερηχωγενείς εστίες στο τοίχωμα. Η διαφοροδιάγνωση περιλαμβάνει το ωχρό σωμάτιο, το τεράτωμα, το κυσταδένωμα, το ίνωμα, το σαλπιγγοωοθηκικό απόστημα και το καρκίνωμα. Ο υπερηχωγραφικός επανέλεγχος κρίνεται σκόπιμος, ιδιαίτερα όταν αφορά σε μονήρεις κύστεις με χαμηλής ηχωγένειας εσωτερικούς ήχους, ώστε να διαφοροδιαγνωστεί κύστει ωχρού σωματίου από ενδομητρίωμα (σοκολατοειδή κύστη). Οπίσθιες εντοπίσεις ενδομητρίωσης αποτελούν οι ιερομητρικοί σύνδεσμοι, το μητρικό όγκωμα, ο κόλπος και το ορθοσιγμοειδές.
Παρ' ότι ο υπέρηχος είναι δυνατόν να διαγνώσει τις περισσότερες εντοπίσεις, η περιορισμένη ευαισθησία του όσον αφορά βλάβες με οπίσθια εντόπιση δεν επιτρέπει τον χειρισμό όλων των ασθενών. Ο Μαγνητικός Τομογράφος έχει δείξει μεγάλη ευαισθησία τόσο σε πρόσθιες όσο και σε οπίσθιες εντοπίσεις και επιτρέπει την πλήρη χαρτογράφηση της έκτασης της νόσου προεγχειρητικά. Οι οπίσθιες εντοπίσεις εμφανίζουν παθολογικά χαμηλό σήμα στις Τ2 ακολουθίες, οζίδια με ενίοτε χαμηλού σήματος στικτά σημεία στις Τ1 ακολουθίες και είναι ευκολότερο να ανιχνευτούν όταν χρησιμοποιούνται φάρμακα ανασταλτικά του περισταλτισμού και σκιαγραφική ουσία. Οι πρόσθιες εντοπίσεις στον Μαγνητικό Τομογράφο μπορούν επιπλέον να διερευνηθούν με μαγνητική ουρογραφία στην ίδια συνεδρία.
Παρατίθενται αναλυτικότερα ολίγα ενδιαφέροντα στοιχεία από την εν λόγω ανασκόπηση:
Α. Διάγνωση του ενδομητριώματος (σοκολατοειδούς κύστεως)Θεωρείται καλοήθης νεοπλασία και αντιστοιχεί σε μόρφωμα που επιμένει για πλέον των 3 μηνών. Το 43% μονόπλευρα, το 81% από 30-59χιλ. σε μέγιστη διάμετρο. Από την δ.δ. αξίζει να αναφερθεί η δυσκολία δ.δ. από καρκίνωμα στην περίπτωση που το τοίχωμα έχει ανώμαλα όρια-βοηθά η χρήση τόυ εγχρώμου Doppler και η ανάδειξη απουσίας αγγείωσης εντός της βλάβης.
Στην περίπτωση που το υπερηχωγράφημα δεν είναι δυνατόν να διαφοροδιαγνώσει ένα κυστικό μόρφωμα ωοθήκης, τότε ο μαγνητικός συντονισμός είναι η μέθοδος εκλογής για αποκλεισμό κακοήθειας. Με την μέθοδο αυτή η τυπική εικόνα ενδομητριώματος αποτελεί η υψηλή ένταση σήματος της βλάβης σε Τ1 και Τ2 ακολουθίες, που επιμένει σε ακολουθίες καταστολής λίπους. Η τελευταία είναι πολύ σημαντικό να γίνεται γιατί διαφοροδιαγιγνώσκει τα ενδομητριώματα από κυστικά τερατώματα και αναδεικνύει τα μικρότερα από αυτά, που ενδεχομένως στις άλλες ακολουθίες χάνονται. Η σταδιακή διαφοροποιηση της έντασης σήματος στις Τ2 ακολουθίες χαρακτηρίζεται ως "σκίαση" (shading) και αποδίδεται στην χρόνια κατακρήμνιση των εμμόρφων συστατικών του αίματος εντός της κύστεως με δημιουργία επιπέδων, πράγμα που δεν συμβαίνει στις λειτουργικές κύστεις. Αμφοτερόπλευρα ενδομητριώματα αναδεικνύονται στο 50% των περιπτώσεων και, όταν συνυπάρχουν με συμφύσεις μεταξύ των ωοθηκών, περιγράφονται ως "φιλούσες" ωοθήκες (kissing ovaries). Στην περίπτωση άτυπης απεικόνισης βοηθά η έγχυση παραμαγνητικής σκιαγραφικής ουσίας σε Τ1 ακολουθίες.
Β. Ενδομητρίωση του ιερομητρικού συνδέσμου και της μητριαίας ακρολοφίας: Λόγω της σχετικά χαμηλής ευαισθησίας των Υπερήχων (64%) και της δυσκολίας στην λαπαροσκόπηση, η μαγνητική τομογραφία αποτελεί σημαντικό διαγνωστικο εργαλείο. Σημαντικότερο εύρημα αποτελεί η ασύμμετρη οζώδης πάχυνση του συνδέσμου (10-18χιλ.)
Γ. Ενδομητρίωση του κόλπου: Εκδηλώνεται κυρίως με δυσπαρέυνια και επώδυνη αφόδευση, ενών η διαγνωστική αξία των υπερήχων είναι περιορισμένη. Αναφέρονται κάποιες μελέτες με πλήρωση του κόλπου με φυσιολογικό ορό για αύξηση της διαγνωστικής αξίας. Μέθοδος εκλογής η μαγνητική τομογραφία.
Δ. Ενδομητρίωση του εντέρου: Συχνότερες εντοπίσεις κατά σειρά μειούμενης συχνότητας: ορθοσιγμοειδές, σκωληκοειδής απόφυση, τυφλό, τελικός ειλεός. Προσβάλλει τον ορογόνο, υπορογόνιο και μυικό χιτώνα ενώ αφήνει ακέραιο τον βλεννογόνο, γι΄αυτό και η κολονοσκόπηση δίδει συχνότατα ψευδώς αρνητικά ευρήματα.
Ε. Ενδομητρίωση της ουροδόχου κύστεως: Το διακολπικό υπερηχωγράφημα φαίνεται να είναι ανώτερο από το υπερηβικό για την ανίχνευση της πάθησης, η οποία συνήθως ανιχνεύεται ως οζίδιο μεταξυ του προσθίου τοιχώματος της μήτρας και της ουροδόχου κύστες και μπορεί να μιμείται καρκίνο ουροδόχου κύστεως ή υπορογόνιο λειομύωμα προσθίου τοιχώματος μήτρας. Εξέταση εκλογής παραμένει η μαγνητική τομογραφία (ευαισθησία 88%, ειδικότητα 99%), ενώ σημαντική είναι η ανίχνευση πιθανής επέκτασης στον ουρητήρα, η οποία μπορεί να τεθεί ως υποψία στην περίπτωση που χάνεται το φυσιολογικό σήμα του λίπους μεταξύ του ουρητήρα και του οζιδίου στις Τ2 ακολουθίες. Η ενδομητρίωση ουροδόχου απεικονίζεται ως χαμηλής έντασης σήματος οζίδιο με εστίες αυξημένου σήματος στις Τ2 και Τ1 ακολουθίες.
ΣΤ Κακοήθης εξαλλαγή: Είναι ασύνηθες φαινόμενο που απαντάται σε συχνότητα 2,5% και μπορεί να εμφανιστεί τόσο στις γονάδες όσο και σε εξωγοναδικές εστίες, ενώ ιστολογικά μπορεί να ποικίλλει, με κύρους τύπους τον εκ διαυγών κυττάρων και των ενδομητριοειδή καρκίνο των ωοθηκών.Αιτιολογία επιλογής κειμένου: Αποτελεί συνοπτική και πλήρη παρουσίαση της απεικονιστικής διερεύνησης της ενδομητρίωσης.
- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΠΑΓΚΡΕΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΧΟΛΙΚΟΥ ΚΥΣΤΑΔΕΝΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΥΣΤΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ
ASSESSMENT OF MRI AND MRCP IN DIAGNOSIS OF BILLIARY CYSTADENOMA AND CYSTADENOCARCINOMAMaite Lewin et al.
European Radiology 2006; 16: 407-413Το χολάγγειο-κυσταδένωμα (Χ.Κ.Α.) και το χολάγγειο-κυσταδενοκαρκίνωμα (Χ.Κ.Α.Κ.) αποτελούν κυστικούς όγκους που εξορμώνται από το επιθήλιο των χοληφόρων και, παρ' όλο που μπορούν να προσβάλλουν οποιοδήποτε σημείο του χοληφόρου συστήματος, συνήθως εντοπίζονται στο ενδοηπατικό τμήμα αυτού. Αναπτύσσονται αργά και συχνά αποτελούν τυχαία ευρήματα, ενώ η θεραπεία είναι και στις δύο περιπτώσεις χειρουργική, διότι το πρώτο έχει συχνά την τάση να εξαλλάσσεται. Η μελέτη αυτή αποτελεί αναδρομική ανασκόπηση επτά ασθενών με ΧΚΑ ή ΧΚΑΚ όσον αφορά τα κλινικά, απεικονιστικά και παθολογοανατομικά τους ευρήματα. Αναλύθηκαν τα ευρήματα που προέκυψαν από Μαγνητική Τομογραφία (με την χορήγηση παραμαγνητικής σκιαγραφικής ουσίας σε τέσσερις περιπτώσεις) και Μαγνητική Χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP) αυτών και συγκεκριμένα η ομοιογένεια, το μέγεθος, ή ένταση σήματος, η παρουσία ή απουσία διαφραγματίων και/ή οζιδίων καθώς και η μορφολογία στην MRCP.
Τα αποτελέσματα της ιστοπαθολογικής εξέτασης έδειξαν έξι ΧΚΑ, που συμπεριελάμβαναν σε 4 περιπτώσεις ψευδο-ωοθηκικό στρωματικό ιστό (POS), και ένα ΧΚΑΚ. Οι κυστικές βλάβες ήταν ομοιογενείς στους ασθενείς με ΧΚΑ και ανομοιογενείς σε αυτόν με ΧΚΑΚ, ενώ στις Τ2 ακολουθίες όλες οι βλάβες ήταν αυξημένου σήματος. Στις Τ1 ακολουθίες κάποιες βλάβες έδειξαν χαμηλό σήμα, ενώ 3 άλλες ίση ένταση σήματος. Οζίδια ανεδείχθησαν μόνο στην περίπτωση της ΧΚΑΚ.
Η Μαγνητική Χολάγγειοπαγκρεατογραφία έδειξε αυξημένης έντασης σήματος οζώδεις κυστικές μάζες σε όλες τις περιπτώσεις. Τα διαφραγμάτια ήταν έυκολο να ανιχνευθούν, ενώ η τυχόν ανομοιογένεια εντός των βλαβών υπολείπετο σε ικανότητα ανίχνευσης. Τα τοιχωματικά οζίδια που υπήρχαν στο περιστατικό με ΧΚΑΚ αναδείχθηκαν έυκολα ως τοιχωματικά ελλείματα πλήρωσης. Στο περιστατικό με ΧΚΑΚ καθώς και σε δύο με ΧΚΑ ανευρέθηκε επιπλέον άπω διάταση των ενδοηπατικών χολαγγείων.
Η Μαγνητική Χολάγγειοπαγκρεατογραφία αποτελεί σχετικά νέα τεχνική, η οποία μπορεί να αναδείξει το χολαγγειακό δέντρο με ακρίβεια, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου απόφραξη αυτού εμποδίζει την ακριβή εκτίμηση με Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολαγγειοπαγκρεατογραφία. Ιδιαίτερα η λήψη λεπτών τομών με ανασύνθεση με τεχνική προβολής μέγιστης έντασης (ΜΙΡ) δίδει λεπτομερή απεικόνιση. Η διαφοροδιάγνωση στην περίπτωση αυτή, ενώ γενικά είναι εκτεταμένη, κυρίως περιορίζεται σε απόστημα ήπατος και υδατίδα κύστη, δύο οντότητες που εύκολα μπορούν να αποτελέσουν παραπλανητικές εικόνες στον Μαγνητικό Τομογράφο.
Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι η Μαγνητική Τομογραφία με χορήγηση παραμαγνητικής σκιαγραφικής ουσίας σε συνδυασμό με την Μαγνητική Χολάγγειοπαγκρεατογραφία αποτελεί χρήσιμη τεχνική για την διάγνωση και τον καθορισμό της έκτασης των κυστικών όγκων των χοληφόρων. Παρά ταύτα η διάκριση μεταξύ αδενώματος και αδενοκαρκινώματος παραμένει δυσχερής, ενώ δεν είναι δυνατόν να ληφθούν επιπλέον πληροφορίες όσον αφορά στην ύπαρξη ψευδο-ωοθηκικού στρωματικού ιστού.
Αιτιολογία επιλογής κειμένου: Η αξιολόγηση του συνδυασμού Μαγνητικής Τομογραφίας και Μαγνητικής Χολαγγειοπαγκρεατογραφίας στην διερεύνηση χολάγγειο-κυσταδενώματος και χολαγγειο-κυσταδενοκαρκινώματος, δύο σπάνιων οντοτήτων για τις οποίες η βιβλιογραφία, όσον αφορά την απεικόνισή τους με Μαγνητικό Συντονισμό, είναι περιορισμένη. -
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗΣ ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΤΟΥ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ: ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙ ΤΗΝ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑ ΤΝΜ;
3D CT PROTOCOL IN THE ASSESSMENT OF THE ESOPHAREAL NEOPLASTIC LESIONS : CAN IT IMPROVE TNM STAGING?
V. Panebianco et al.
European Radiology 2006; 16: 414-421Ο σκοπός αυτής της προοπτικής μελέτης ήταν η αξιολόγηση της χρησιμότητας των πολυεπίπεδων ανασυνθέσεων και την εικονικής ενδοσκόπησης στην μελέτη του καρκίνου του οισοφάγου. 39 ασθενείς με ενδοσκοπικά επιβεβαιωμένο καρκίνο οισοφάγου υποβλήθηκαν προεγχειρητική σταδιοποίηση με την χρήση δυναμικής αξονικής τομογραφίας με την βοήθεια τρισδιάστατης ανασύνθεσης. 26 ασθενείς υπεβλήθησαν σε χειρουργική επέμβαση και τα ευρήματα της αξονικής συγκρίθηκαν με τα ιστοπαθολογικά ευρήματα. Κατά την σταδιοποίηση της τοπικής επέκτασης της νόσου (παράμετρος Τ) η Αξονική Τομογραφία με τρισδιάστατες ανασυνθέσεις και εικονική ενδοσκόπηση έδειξε ευαισθησία 92% και ειδικότητα 88%. Κατά την σταδιοποίηση των λεμφαδένων η ειαισθησία της μελέτης ήταν στο 85%, η ειδικότητα στο 58% και η διαγνωστική ακρίβεια στο 69%. Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι το πρωτόκολλό τους όσον αφορά την διάγνωση του καρκίνου του οισοφάγου με τρισδιάστατη Αξονική Τομογραφία και εικονική ενδοσκόπηση είχε υψηλό ποσοστό συμφωνίας με τα χειρουργικά και τα παθολογοανατομικά ευρήματα, τονίζουν δε ότι οι εικόνες με τρισδιάστατη ανασύνθεση φάνηκαν πολύ χρήσιμες στους χειρουργούς προεγχειρητικά.
Επισημαίνεται το γεγονός ότι η εμφάνιση συμπτωμάτων δυσφαγίας σε καρκίνο του οισοφάγου αντιστοιχεί σε στένωση της τάξης του 50-75%, πράγμα που έχει ως συνέπεια να είναι αδύνατον να διέλθει το ενδοσκόπιο (ελάχιστη διάμετρος 13χιλ.). Στην περίπτωση αυτή η εικονική ενδοσκόπηση με καλή διάταση του οισοφάγου με την χρήση αέρα μπορεί να δώσει ικανοποιητικά στοιχεία ως προς την έκταση και μορφολογία του όγκου, την αξιολόγηση της γαστροοισοφαγικής συμβολής και τις σχέσεις με τις παρκείμενες δομές. Ιδιαίτερα στο τελευταίο η εικονική ενδοσκόπηση υπερτερεί διότι μπορεί να γίνει αναδρομή στο επίπεδο της αξονικής τομογραφίας στο οποίο αντιστοιχεί η βλάβη και να εκτιμηθούν οι εξωαυλικές δομές και σχάσεις με τον όγκο. Τα εμιονεκτήματα αφορούν σε μη καλή διάταση του οισοφάγου που οδηγεί σε σφάλματα στην εικόνα καθώς και σε αδυναμία ανάδειξης βλαβών που περιορίζονται στον βλεννογόνο, λόγω περιορισμού στην χωρική ανάλυση της μεθόδου.
Οσον αφορά στην λεμφαδενική επέκταση της νόσου η μέθοδος είναι πολύ ευαίσθητη στην ανάδειξη ακόμη και χιλιοστομετρικών λεμφαδένων, χωρίς όμως να μπορεί με βεβαιότητα να χαρακτηρίσει την καλοήθη ή κακοήθη φύση τους.
Αιτιολογία επιλογής κειμένου: Αποτελεί νέα σχετικά εξέλιξη της απεικόνισης λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας των πολυτομικών αξονικών τομογράφων και απαιτείται περαιτέρω μελέτη με μεγάλες σειρές ασθενών, ενώ πολύ ενδιαφέροντα είναι τα τεχνικά στοιχεία που παρατίθενται στην μελέτη. - ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΗ ΥΠΕΡΗΧΟΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΟΖΩΝ: ΕΦΙΚΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ
GRAY-SCALE THREE-DIMENSIONAL SONOGRAPHY OF THYROID NODULES : FEASIBILITY OF THE METHOD AND PRELIMINARY STUDIES
Rafal Z. Slapa et al.
European Radiology 2006; 16: 428-436
Σκοπός της μελέτης αυτής ήταν η αξιολόγηση των νέων και των κλασσικών υπερηχογραφικών ευρημάτων των καλοήθων όζων του θυρεοειδούς και του καρκίνου του θυρεοειδούς με την χρήση τρισδιάστατης υπερηχοτομογραφίας, καθώς και την αποτελεσματικότητα απεικόνισης των εικόνων που λαμβάνονται με τεχνική ανάκτησης επιφανείας με λεπτές τομές (surface rendered), συγκριτικά με αυτές που λαμβάνονται με τεχνική πολυεπίπεδης ανασύνθεσης(MPR). Πενηντατέσσερις όζοι του θυρεοειδούς αξιολογήθηκαν δυναμικά με τεχνική ανάκτησης επιφανείας με λεπτές τομές (surface rendered) στο επίπεδο c (παράλληλο προς τον ηχωβολέα) και αξιολόγηση της ηχωγένειας, των ορίων , τυχόν υπερηχωγενών εστιών/μικροασβεστώσεων στο επίπεδο α ( επίπεδο του ηχωβολέα). Η αξιολόγηση του επιπέδου συμφωνίας μεταξύ των διαγνωστών και των τεχνικών απεικόνισης έγινε με την χρήση του στατιστικού μοντέλου κ. Με την τεχνική της ανάκτησης επιφανείας έγινε δυνατή η απεικόνιση του σχήματος του όζου στο επίπεδο c σε όλες τις περιπτώσεις, σε αντίθεση με την τεχνική πολυεπίπεδης ανασύνθεσης, όπου αυτό ήταν αξιολογήσιμο μόνο στο 48% των περιπτώσεων. Το οζώδες σχήμα των όζων στο επίπεδο c είχε ευαισθησία ανάδειξης82-100% και ειδικότητα 47-53% ως προς την ανίχνευση καρκίνου. Οι εικόνες ανάκτησης επιφανείας (surface rendered) ανέδειξαν περισσότερες εστίες τιτάνωσης από αυτές που λήφθησαν με πολυεπίπεδη ανασύνθεση (MPR). Το επίπεδο συμφωνίας μεταξύ των εξεταστών αλλά και μεταξύ των χαρακτηριστικών των όζων στις εικόνες με πολυεπίπεδη ανασύνθεση (MPR) και σε αυτές με ανάκτηση επιφανείας (surface rendered) ήταν σε τουλάχιστον μέτριο βαθμό αναπαραγώγιμο (κ>= 0,41). Η τρισδιάστατη υπερηχοτομογραφία με ανάκτηση επιφανείας με λεπτές τομές φαίνεται να είναι μια εφικτή και αποτελεσματική μέθοδος για την αξιολόγηση των όζων του θυρεοειδούς.
Αιτιολογία επιλογής κειμένου: Είναι η πρώτη μελέτη που επιχειρεί να αξιολογήσει την τρισδιάστατη υπερηχοτομογραφία, μια εντελώς νέα τεχνική , στην ανίχνευση κακοήθων όζων του θυρεοειδούς.
-
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΜΣΣ ΚΑΙ ΝΟΣΩΝ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΑΠΟΘΕΣΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ
CERVICAL SPINE AND CRYSTAL-ASSOCIATED DISEASES: IMAGING FINDINGSAntoine Freidy et al.
European Radiology 2006; 16: 459-468Οι αρθροπάθειες από εναπόθεση κρυστάλλων αποτελούν ομάδα μεταβολικών νοσημάτων κατά τις οποίες κρύσταλλοι εναποτίθενται εντός και πέριξ των αρθρώσεων, οδηγώντας σε φλεγμονώδεις και εκφυλιστικές βλάβες. Η ΑΜΣΣ μπορεί να εμπλέκεται ειδικά στις αρθροπάθειες εναπόθεσης κρυστάλλων. Σε αυτό το άρθρο οι συγγραφείς εστιάζουν στις τρεις μορφές νόσου και στα είδη των κρυστάλλων που εναποτίθενται: την νόσο από εναπόθεση υδροξυαπατίτη, την νόσο από εναπόθεση δισόξινου πυροφωσφορικού ασβεστίου (CPPD) και την ουρική αρθρίτιδα, από εναπόθεση θειικών αλάτων ουρίας. Η συμμετοχή της ΑΜΣΣ στις νόσους εναπόθεσης αλάτων μπορεί να αποπροσανατολίσει την κλινική εικόνα με οξεία αυχεναλγία, εμπύρετο ή νευρολογικά συμπτώματα. Η απεικόνιση επιτρέπει την ακριβή διάγνωση στις τυπικές περιπτώσεις με εναπόθεση αλάτων και αποδιοργάνωση των δίσκων και των αρθρώσεων. Οι περισσότερες των περιπτώσεων σχετίζονται με την εναπόθεση κρυστάλλων πυροφωσφορικού ασβεστίου ή υδροξυαπατίτη, ενώ η εναπόθεση κρυστάλλων ουρίας είναι πολύ πιο σπάνια. Οι απεικονιστικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν απλές ακτινογραφίες ΑΜΣΣ σε προσθιοπισθία και πλαγία λήψη καθώς και με ανοικτό στόμα για την εκτίμηση της ανώτερης ΑΜΣΣ. Η τελευταία όμως απεικονίζεται πολύ καλύτερα με Αξονική Τομογραφία, η οποία δίδει γενικότερα περισσότερες και λεπτομερέστερες πληροφορίες για τις οστικές δομές στις περιπτώσεις αυτές. Το πρωτόκολλο οφείλει να περιλαμβάνει λεπτές αλληλοεπικαλυπτόμενες τομές, πολυεπίπεδες ανασυνθέσεις και χρήση οστικών φίλτρων. Η Μαγνητική Τομογραφία δίδει πληροφορίες που αφορούν στην ενδεχόμενη ύπαρξη οιδήματος του μυελού των οστών, αλλαγή στα μαλακά μόρια ή οίδημα του νωτιαίου μυελού. Το πρωτόκολλο ελέγχου με Μαγνητική Τομογραφία πρέπει να περιλαμβάνει οβελιαίες και εγκάρσιες τομές με ακολουθίες Τ1 και Τ2 με κορεσμό λίπους καθώς και στεφανιαίες τομές ,οι οποίες είναι χρήσιμες στην ανάδειξη βλαβών της ατλαντοϊνιακής άρθρωσης.
Αιτιολογία επιλογής κειμένου: Η απεικονιστική διερεύνηση είναι πολύ σημαντική τόσο για την πρωτοδιάγνωση, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις με οξεία έναρξη των συμπτωμάτων, που μπορούν να μιμηθούν ποικίλες κλινικές οντότητες, όσο και για τον περιοδικό έλεγχο των ασθενών αυτών. Το άρθρο παραθέτει σύντομα και περιεκτικά τα χαρακτηριστικά απεικονιστικά σημεία κάθεμιας από τις οντότητες που προαναφέρθηκαν με σύντομη αναφορά στα κλινικά συμπτώματα αυτών. -
ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΣΚΕΔΟΣΠΟΡΙΑΣΗ: ΜΙΑ ΠΡΟΕΧΟΥΣΑ ΜΥΚΗΤΙΑΣΙΚΗ ΛΟΙΜΩΞΗ ΣΕ ΒΑΡΕΙΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΠΕΝΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
(ευρήματα στον Αξονικό Τομογράφο και ιστοπαθολογική συσχέτιση)CEREBRAL SCEDOSPORIOSIS: AN EMERGING FUNGAL INFECTION IN SEVERE NEUTROPENIC PATIENTS
(CT features and CT pathologic correlation)
Enrique Marco de Lucas et al.
European Radiology 2006; 16: 496-502Η εγκεφαλική σκεδοσπορίαση είναι μια προέχουσα μυκητιασική λοίμωξη που απαντάται σε βαρείς ουδετεροπενικούς ασθενείς, όπως είναι οι δέκτες μοσχευμάατων, ιδίως μυελού των οστών, με παρατεταμένη ουδετεροπενία.. Ο σκοπός αυτής της αναφοράς είναι η περιγραφή των κύριων ευρημάτων στην αξονική τομογραφία εγκεφάλου, όπως ανευρέθηκαν σε αναδρομική μελέτη έξι ασθενών (τεσσάρων ανδρών και δύο γυναικών, ηλικίας 18-66 ετών) με νόσο εκ διασποράς από S. Prolificans με νευρολογικά συμπτώματα
Η μελέτη διεξήχθη κατά το χρονικό διάστημα Ιαν.1989 έως Σεπτ.2002 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Καντάμπρια (Ισπανία), χρονικό διάστημα κατά το οποίο διαγνώστηκαν 17 ασθενείς με λοίμωξη από S. Prolificans. Η μελέτη περιέλαβε μόνο 6 από αυτούς, οι οποίοι παρουσιάσαν νευρολογικά συμπτώματα και έγινε αναδρομική μελέτη των κλινικοεργαστηριακών τους ευρημάτων και του νεκροτομικού αποτελέσματος. Ολοι οι ασθενείς ήταν ανοσοκατεσταλμένοι και είχαν κάνει μεταμόσχευση μυελού των οστών (5 αλλομοσχέυματα, 1 αυτομόσχευμα). Ολοι είχαν κάνει Αξονική Τομογραφία χωρίς σκιαγραφικό και 3 από αυτούς έκαναν και ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικού στον Αξονικό.
Το συνηθέστερο εύρημα στην αξονική τομογραφία αποτελούσαν οι πολλαπλές υπόπυκνες βλάβες του εγκεφάλου, με ελάχιστα ή καθόλου πιεστικά φαινόμενα, χωρίς αγγειογενές οίδημα και χωρίς δακτυλιοειδή περιφερική ενίσχυση μετά την ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας. Τα βασικά γάγγλια και η έσω κάψα συμμετείχαν στους 4 από τους 6 ασθενείς, ενώ ο ίδιος αριθμός ασθενών είχε πολλαπλή προσβολή (από 2 έως 7 βλάβες) στο όριο φαιάς-λευκής ουσίας των ημισφαιρίων είτε της παρεγκεφαλίδος. Η εξέλιξη των βλαβών αυτών ήταν αδύνατον να παρακολουθηθεί λόγω της ταχείας εξέλιξης της κλινικής εικόνας των ασθενών, οι οποίοι απεβίωσαν λίγες ημέρες μετά τις αξονικές τομογραφίες. Αλλα ευρήματα στην αξονική αφορούσαν υπαραχνοειδή αιμορραγία σε μία περίπτωση καθώς και φλεγμονές όπως κυτταρίτιδα του κόγχου και παρραρινοκολπίτιδα σε 3 περιπτώσεις. Τα νεκροτομικά παρασκευάσματα έδειξαν θρόμβωση από απόφραξη λόγω των υφών μεγάλων και μεσαίου μεγέθους εγκεφαλικών αρτηριών με συνοδά έμφρακτα. Αξονική Αγγειογραφία ήταν αδύνατον να γίνει λόγω της βαριάς κλινικής κατάστασης τω ασθενών.
Στοιχεία από την συζήτηση: Στον άνθρωπο το S. Prolificans σχετίζεται με τρεις διαφορετικές κλινικές οντότητες:
1. εποίκιση του αναπνευστικού συστήματος σε ασθενείς με κυστική ίνωση ή AIDS
2. επιπολής λοιμώξεις σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς
3. διασπορά λοιμώξεων σε βαρέως ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς
Λόγω του γεγονότος ότι η ουδετεροπενία συχνά δυσχεραίνει την διάγνωση, η αξονική τομογραφία αποτελεί σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο σε υποψία τέτοιας επιπλοκής. Τέτοιοι ασθενείς συνήθως παρουσιάζουν ταχέως εξελισσόμενη αναπνευστική κάμψη, εμπύρετο και επιδείνωση του επιπέδου συνείδησης. Η συσχέτιση με ακριβείς κλινικές πληροφορίες πρέπει να συνεκτιμάται , αφού τα ευρήματα του στην αξονική είναι μη ειδικά. Η αξονική αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία αν αναλογιστούμε ότι οι ασθενείς αυτοί συχνά είναι αδύνατον να κάνουν μαγνητική τομογραφία ή αγγειογραφία, λόγω της βαριάς κλινικής τους εικόνας.
Το κεντρικό νευρικό σύστημα συνήθως προσβάλλεται αιματογενώς από μυκητιασικά έμβολα με πηγή τον πνεύμονα ή ενδοκαρδίτιδα και η λοίμωση ομοιάζει αρκετά με την Ασπεργίλλωση όσον αφορά στο πρότυπο της μυκητιασικής αγγειοπάθειας. Εγκεφαλικά αποστήματα δεν παρατηρούνται πιθανώς λόγω της πολύ ταχειας εξέλιξης και κατάληξης της νόσου, εντός ολίγων ημερών.
Συνεπώς η λοίμωξη από σκεδοσπόριο μπορεί να συμπεριλαμβάνεται στην διαφορική διάγνωση των ευκαιριακών λοιμώξεων του κεντρικού νευρικού συστήματος από μύκητες σε ουδετεροπενικούς ασθενείς, ως σπάνια αλλά πιθανή αιτία.Αιτιολογία επιλογής κειμένου: Η βιβλιογραφία είναι πολύ πτωχή όσον αφορά στο θέμα και περιορίζεται σε ελάχιστες αναφορές περιστατικών (case reports). Επιπλέον η κλινική αυτή οντότητα αποτελεί νέο σχετικά κλινικό εύρημα, που αναφέρεται κύρίως σε περιοχές της Αυστραλίας και της Ισπανίας. Πιθανώς η θεραπεία άλλων ευκαιριακών λοιμώξεων όπως η Κάντιντα και ο Ασπέργιλλος δίνουν την δυνατότητα σε υφομύκητες όπως αυτός, που δεν καταπολεμάται με τα γνωστά αντιμυκητιασικά σχήματα, να αναπτυχθούν. Αποτελεί σπάνια οντότητα που όμως θα πρέπει να συμπεραλαμβάνεται στην διαφοροδιάγνωση ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που προαναφέρθηκαν.
Χριστίνα Ιωσήφ,
Γ.Ν.Α. "Γ. Γεννηματάς"