ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 38,1

Βιβλιογραφική Ενημέρωση

• Εικονική Υ.Τ. παγκρεατοσκόπηση: μια καινούρια μέθοδος για τη διάγνωση του ενδοπορώδους, θηλώδους, βλεννώδους νεοπλάσματος του παγκρέατος
  CT virtual pancreatoscopy: a new method for diagnosing intraductal papillary mucinous neoplasm of the pancreas

  Sata N, Kurihara K et al.
  Abdominal Imaging 2006; 31(3):326-331

  Οι ερευνητές επιχείρησαν να αξιολογήσουν την εικονική παγκρεατοσκόπηση (CT/VP) που έγινε με πολυτομική υπολογιστική τομογραφία, για τη διάγνωση του ενδοπορώδους, θηλώδους, βλεννώδους νεοπλάσματος (ΙΡΜΝ) παγκρέατος.
  Στη μελέτη συμπεριλήφθησαν 5 περιπτώσεις παγκρεατικού ΙΡΜΝ. Ένας ρινοπαγκρεατικός καθετήρας παροχέτευσης τοποθετήθηκε και ο παγκρεατικός πόρος πληρώθηκε με σκιαγραφική ουσία. Ελήφθησαν εικόνες CT/VP και τρισδιάστατης (3D) ΥΤ παγκρεατογραφίας, χρησιμοποιώντας ένα τερματικό Υ/Η και συγκρίνοντας τις με εικόνες συμβατικών διαγνωστικών τεχνικών. Όλες οι περιπτώσεις εκτιμήθηκαν και με ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ΕRCP), ενώ σε τρεις (3) περιπτώσεις που η αλλοίωση εντοπιζόταν στον κύριο πόρο, αυτές αξιολογήθηκαν και με διεγχειρητική παγκρεατοσκόπηση (RP). Όλες οι θηλώδεις προσεκβολές στον κύριο παγκρεατικό πόρο και στόμια κλάδων του ανιχνεύτηκαν καθαρά με τη CT/VP. Αυτές οι αλλοιώσεις και δομές επιβεβαιώθηκαν με διεγχειρητική RPκαι οι CT/VP εικόνες ήταν ευκρινέστερες και πιο διαγνωστικές από τις RP εικόνες. Στις περιπτώσεις των στομίων των κλάδων, η μέθοδος επέτρεψε να ανιχνευτούν οι προβάλλουσες αλλοιώσεις σε διατεταμένους κλάδους.
  Συγκρινόμενες με τις συμβατικές ΕRCP ήRP, οι εικόνες CT/VP και 3D-CΤ παγκρεατογραφίας ήταν καλύτερης ποιότητας ενώ η διαδικασία ήταν λιγότερο επεμβατική, πιο γρήγορη και λιγότερο δαπανηρή. Από την εργασία διαπιστώθηκε ότι οι CT/VP και η 3D-CT παγκρεατογραφία ίσως αντικαταστήσουν την ΕRCΡ για την κλινική διάγνωση του ΙΡΜΝ παγκρέατος στο κοντινό μέλλον.

  ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΘΡΟΥ
  Ο προβλεπόμενος σημαντικός ρόλος της εικονικής ΥΤ παγκρεατογραφίας, για τη διάγνωση αλλοιώσεων του παγκρέατος στο εγγύς μέλλον.
  

• Σύγκριση της ικανότητας της Υπολογιστικής Τομογραφίας έναντι του Μαγνητικού Συντονισμού, για την ανίχνευση και προσδιορισμό της επιχώριας επέκτασης του αδενοκαρκινώματος παγκρέατος
  Pancreatic Adenocarcinoma: MDCT versus MRI in the detection and assessment of locoregional extension

  Erturk SM, Ishikawa T et al.
  Journal of Computer Assisted Tomography 2006; 30(4):583-590

  Ο σκοπός της μελέτης ήταν η σύγκριση της ικανότητας της πολυτομικής υπολογιστικής τομογραφίας (ΜDCΤ) συμπεριλαμβάνοντας και πολυεπίπεδες ανασχηματισμένες εικόνες (ΜΡR), έναντι της εξέτασης μαγνητικού συντονισμού, συμπεριλαμβάνοντας και εικόνες μαγνητικής χολαγγειοπαγκρεατογραφίας για την ανίχνευση και εκτίμηση της επιχώριας επέκτασης του αδενοκαρκινώματος παγκρέατος.
  Εικοσιτέσσερις (24) ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος και 21 ασθενείς χωρίς, υποβλήθηκαν σε τριών (3) φάσεων ΜDCΤ, καθώς και σε εξέταση μαγνητικού συντονισμού. Τρεις (3) ακτινοδιαγνώστες ανεξάρτητα προσπάθησαν να ανιχνεύσουν αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος και να εκτιμήσουν την επιχώρια επέκτασή του, σε τρεις (3) συνεδρίες. Η πρώτη συνεδρία περιλάμβανε τη μελέτη των εγκαρσίων ΜDCΤ τομών. Στη δεύτερη συνεδρία οι ακτινοδιαγνώστες είχαν πρόσβαση σε στεφανιαίες και οβελιαίες ΜΡΒ εικόνες μαζί με τις εγκάρσιες τομές (ΜDCΤ+ΜΡR). Η τρίτη συνεδρία περιλάμβανε τη μελέτη των τομών μαγνητικού συντονισμού. Οι τελικές γνωματεύσεις τους συγκρίθηκαν με χειρουργικά ευρήματα, χρησιμοποιώντας στατιστικές ανάλυσης και Κappa στατιστική. Όσον αφορά στην ανίχνευση του όγκου, η ΜDCΤ και η ΜΡR είχαν σημαντικά μεγαλύτερη χρησιμότητα για περιοχές κάτω από την καμπύλη (0,96 +/- 0,02), σε στατιστικές ανάλυσης που ήταν συγκρίσιμες με εκείνες της εξέτασης μαγνητικού συντονισμού (0,90 +/- 0,03) και της ΜDCT (0,85 +/- 0,04). Η ΜDCΤ+ΜΡR είχε την υψηλότερη ευαισθησία (0,96%) και ο ΜRΙ είχε την υψηλότερη ειδικότητα (98%). Για την επιχώρια επέκταση, η ΜDCΤ+ΜΡR έδειξαν τις υψηλότερες Κappa τιμές της μελέτης για όλους τους παράγοντες που αξιολογήθηκαν (εύρος 0,63-0,86). Συμπερασματικά, η πολλαπλών φάσεων ΜDCΤ με ΜΡR εικόνες ήταν καλύτερη από την πολλαπλών φάσεων ΜDCT χωρίς ΜΡR εικόνες και της εξέτασης μαγνητικού συντονισμού με τη λήψη 2-D ακολουθιών και μαγνητικής χολαγγειοπαγκρεατογραφίας, για την ανίχνευση και εκτίμηση της επιχώριας επέκτασης του αδενοκαρκινώματος παγκρέατος.
  Η εξέταση μαγνητικού συντονισμού ίσως θα πρέπει να χρησιμοποιείται για επιπρόσθετο χαρακτηρισμό της αλλοίωσης, εξαιτίας της υψηλής της ειδικότητας.

  ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΘΡΟΥ
  Η χρήση της πολυτομικής υπολογιστικής τομογραφίας, συμπεριλαμβανομένων και εικόνων ΜΡR έναντι της εξέτασης μαγνητικού συντονισμού, βελτιώνει τη διαγνωστική ακρίβεια για την ανίχνευση και εκτίμηση της επιχώριας επέκτασης του αδενοκαρκινώματος παγκρέατος.
  

• Ο επιπρόσθετος ρόλος του Μαγνητικού Συντονισμού μετά από πολυτομική Υπολογιστική Τομογραφία, για το χαρακτηρισμό των μικρών ηπατικών αλλοιώσεων
  Characterization of Small Liver Lesions: Added Role of MR after MDCT

  Holalkere N, Sahani DV et al.
  Journal of Computer Assisted Tomography 2006; 30(4):591-596

  Ο σκοπός της μελέτης είναι να αξιολογήσει τον επιπρόσθετο ρόλο της εξέτασης μαγνητικού συντονισμού (ΜRΙ) για το χαρακτηρισμό εστιακών ηπατικών αλλοιώσεων, διαστάσεων μικρότερων του εκατοστού, που ανιχνεύονται με πολυτομική υπολογιστική τομογραφία (ΜDCT).
  Διενεργήθηκε αναδρομική μελέτη σε 59 μη κιρρωτικούς ασθενείς με εστιακές ηπατικές αλλοιώσεις που ανιχνεύθηκαν με υπολογιστική τομογραφία 4 ή 16 τομών. Σε όλους του ασθενείς χορηγήθηκε γαδολίνιο ως σκιαγραφική ουσία στις εξετάσεις μαγνητικού συντονισμού, που διενεργήθηκαν με μηχάνημα 1.5 Τ, μέσα σε 6 εβδομάδες μετά τη MDCT. Τα απεικονιστικά ευρήματα ταξινομήθηκαν σε 3 βαθμούς (0 φυσιολογικά, 1 αποδεδειγμένα καλοήθη και 3 αποδεδειγμένα κακοήθη). Η τελική διάγνωση καθορίστηκε είτε παθολογοανατομικά, είτε με επαναληπτικές ΜDCT για μια περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών. Λαμβάνοντας τα δεδομένα της παραπάνω ταξινόμησης, διενεργήθηκε ανάλυση για σύγκριση των αποτελεσμάτων της ΜDCT και ΜRI, για το χαρακτηρισμό των ηπατικών αλλοιώσεων, με διαστάσεις μικρότερες του εκατοστού.
  Συνολικά ανιχνεύτηκαν με την ΜDCT, 178 αλλοιώσεις σε 59 ασθενείς. Από αυτές, οι 129 (72,47%) ήταν καλοήθεις και οι υπόλοιπες 49 (27,52%) ήταν κακοήθεις. Η ευαισθησία, η ειδικότητα, καθώς και οι θετικές και αρνητικές προβλεπόμενες τιμές για τη διαφοροδιάγνωση μεταξύ καλοηθών από κακοηθών αλλοιώσεων στην MDCT ήταν 81,2%, 77,3%, 60,5% και 90,6% ενώ στην ΜRI ήταν 83,3%, 97,5%, 92,1% και 94,4% αντίστοιχα.
  Ο χαρακτηρισμός των μικρών ηπατικών αλλοιώσεων συνεχίζει να αποτελεί διαγνωστική πρόκληση ιδιαίτερα σε ασθενείς με γνωστή κακοήθεια. Η εξέταση μαγνητικού συντονισμού μετά τη χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας μπορεί με ακρίβεια να χαρακτηρίσει την πλειοψηφία των ηπατικών αλλοιώσεων με διαστάσεις μικρότερες του εκατοστού.

  ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΘΡΟΥ
  Η ΜRI ήπατος έχει σημαντικά υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια από την ΜDCT για τη διαφοροδιάγνωση των εστιακών ηπατικών αλλοιώσεων, διαστάσεων μικρότερων του εκατοστού.
  

• Μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνεύμονα: 8 τύποι επέκτασης και μετάδοσης στην Υπολογιστική Τομογραφία
  Small Cell Lung Carcinoma: Eight types of extension and spread on Computed Tomography
  
  Kazawa N, Kitaichi M et al.
  Journal of Computer Assisted Tomography 2006; 30(4):653-661

  Σκοπός της μελέτης είναι να ταξινομήσει τους τύπους της επέκτασης και μετάδοσης του μικροκυτταρικού καρκινώματος πνεύμονα (SCLC) και να αναγνωρίσει τους ασυνήθεις τύπους μεταδόσεώς του στην Υπολογιστική Τομογραφία (ΥΤ), συμπεριλαμβανομένης και της πολυτομικής ΥΤ μετά τη χορήγηση ιωδιούχου σκιαγραφικής ουσίας. Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 63 ασθενείς, 53 άνδρες και 15 γυναίκες, ηλικίας 54-83 ετών, με παθολογοανατομικά αποδεδειγμένο SCLC, που εξετάστηκαν με ΥΤ μετά τη χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας.
  Οκτώ (8) τύποι επέκτασης και μετάδοσης αναγνωρίστηκαν στις εξετάσεις ΥΤ θώρακα. Ο τύπος της κεντρικής μάζας με μεσοθωρακική επέκταση ήταν ο πιο συχνός (ν=20[29,4%]). Οι τύποι της περιπυλαίας μάζας, ν = 12 (17,6%), περιφερικής μάζας με μεσοθωρακική επέκταση, ν = 14 (20,6%) και περιφερικής μάζας, ν = 7 (10,3%) παρατηρήθηκαν συχνά. Στη μελέτη μας αναγνωρίστηκαν, επίσης, ασυνήθεις εκδηλώσεις, όπως οι τύποι της λεμφαγγειακής διασποράς ν = 6 (8,8%), υπεζωκοτικής επέκτασης, ν = 4 (5,9%), μετατόπισης λοβού, ν = 3 (4,4%) και πνευμονίας με επινέμηση αεροφόρων χώρων, ν = 2 (2,9%). Συχνά παρατηρήθηκε στένωση της τραχείας και κύριου βρόγχου, που προκαλούταν από περιβρογχική επέκταση. Στις προχωρημένες περιπτώσεις με μεσοθωρακική επέκταση, αναγνωρίστηκε διήθηση της άνω κοίλης φλέβας (ν = 22), κύριας πνευμονικής αρτηρίας (ν = 18), πνευμονικής φλέβας (ν = 11) και τοιχώματος της θωρακικής αορτής (ν = 7). Περι-/ενδοκαρδιακή διήθηση παρατηρήθηκε σε 9 περιπτώσεις. Η ΥΤ, συμπεριλαμβανομένης της πολυτομικής ΥΤ, ανέδειξε 8 τύπους επέκτασης και μετάδοσης του SCLC, συμπεριλαμβανόμενων και ασυνηθών τύπων, σε 68 περιπτώσεις. Περιβρογχική επέκταση και διήθηση τοιχώματος μεγάλου αγγείου, όπως της άνω κοίλης φλέβας και της κύριας πνευμονικής αρτηρίας, καθώς και περι-/ενδοκαρδιακή επέκταση, παρατηρήθηκαν συχνά σε προχωρημένα στάδια.

  ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΘΡΟΥ
  Η αναγνώριση και ταξινόμηση των τύπων επέκτασης και μετάδοσης του μικροκυτταρικού καρκίνου πνεύμονα με τη βοήθεια της ΥΤ της πολυτομικής ΥΤ.
  
  

• Τα ευρήματα της Υπολογιστικής Τομογραφίας θώρακα σε 320 φορείς του ανθρώπινου Τ-λεμφοτροπικού ιού τύπου 1
  Pulmonary CT findings in 320 carriers of Human T-Lymphotropic Virus Type 1

  Okada F, Ando Y et al.
  Radiology 2006; 240:559-564

  Σκοπός της μελέτης ήταν η αναδρομική αξιολόγηση των ευρημάτων της Υπολογιστικής Τομογραφίας (ΥΤ) θώρακα, σε φορείς ανθρώπινου λεμφοτροπικού ιού τύπου 1 (ΗΤLV-Ι).
  Οι εξετάσεις ΥΤ θώρακα διενεργήθηκαν μεταξύ του Ιανουαρίου 1996 και του Οκτωβρίου 2004 σε 320 ασθενείς με ΗΤlV-1 (154 άνδρες, 166 γυναίκες, εύρος ηλικίας 31-86 έτη, μέσος όρος ηλικίας τα 64 έτη) και εξετάστηκαν αναδρομικά από 3 ακτινολόγους με εξειδίκευση στο θώρακα. Αξιολογήθηκαν τα παθολογικά ευρήματα του παρεγχύματος (εικόνα θολής ύαλου, πύκνωση, κεντρολοβιδιακοί όζοι, πάχυνση των βρογχοαγγειακών δεματίων, μεσολοβίδια πάχυνση διαφραγματίων και βρογχεκτασία), καθώς και η ύπαρξη διογκωμένων λεμφαδένων και υπεζωκοτικών συλλογών. Σε 58 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική βιοψία ή σε τραχειοβρογχική βιοψία έγινε σύγκριση εικόνων ΥΤ με παθολογοανατομικά δείγματα.
  Στις ΥΤ εικόνες, τα παθολογικά ευρήματα ανιχνεύθηκαν σε 98 (30,1%) ασθενείς και ήταν αντίστοιχα: κεντρολοβιδιακοί όζοι (ν = 95), πάχυνση βρογχαγγειακών δεματίων (ν = 55), εικόνα θολής ύαλου (ν = 51), βρογχεκτασία (ν = 50), ενδολοβιδιακή πάχυνση διαφραγματίων (ν = 28) και πύκνωση (ν = 5). Αυτές οι αλλοιώσεις είχαν κυρίως περιφερική εντόπιση (ν = 70). Παθολογοανατομικά, αυτά τα ευρήματα αντιπροσωπεύουν λεμφοκυτταρική διήθηση κατά μήκος αναπνευστικών βρογχιολίων και βρογχοαγγειακών δεματίων. Υπεζωκοτική συλλογή και παθολογικά διογκωμένοι λεμφαδένες βρέθηκαν σε 2 και 5 ασθενείς αντίστοιχα.
  Συμπερασματικά, τα ευρήματα της ΥΤ σε ασθενείς με ΗΤLV-1 συνίστανται κυρίως σε κεντρολοβιδιακούς όζους, εικόνα θολής ύαλου και πάχυνση βρογχαγγειακών δεματίων στην περιφέρεια του πνεύμονα. Αυτά τα ευρήματα της ΥΤ θεωρούνται ενδεικτικά της πνευμονικής συμμετοχής σε ασθενείς με ΗΤLV-1.

  ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΘΡΟΥ
  Η ανάδειξη των παθογνωμονικών αλλοιώσεων σε ΥΤ θώρακα ασθενών με ΗΤΙΥ-1.
  

• Ο ρόλος της υπερηχοτομογραφίας σε οξύ τραύμα γόνατος
  Acute knee trauma: role of ultrasound

  Bonnefoy O, Diris B et al.
  Eur Radiol 2006; 16:2.542-2.548

  Σκοπός της μελέτης ήταν να καθοριστεί η διαγνωστική ακρίβεια της υψηλής ευκρίνειας υπερηχοτομογραφίας στην ανίχνευση λιποαιμάρθρωσης γόνατος και να αξιολογήσει αυτό το εύρημα, ως το κριτήριο ενδοαρθρικού κατάγματος.
  Σαράντα οκτώ (48) ασθενείς με κλινική υποψία κατάγματος γόνατος εξετάστηκαν διαδοχικά με απλή ακτινογραφία (α/α), υπερηχοτομογραφία και υπολογιστική τομογραφία (ΥΤ), εντός 48 ωρών μετά το τραύμα, για να απεικονισθούν άμεσα (ανάδειξη γραμμής κατάγματος) ή έμμεσα (απεικόνιση λιποαιμάρθρωσης) σημεία ενδαρθρικού κατάγματος. Ως λιποαιμάρθρωση ορίζεται η ύπαρξη αίματος στην άρθρωση περιέχουσα λίπος, που απεικονίζεται ως πολλαπλών στοιβάδων συλλογή, στο κόλπωμα του υποτετρακεφαλικού μυός. Η ΥΤ ανέδειξε άμεσα σημεία ενδαρθρικού κατάγματος σε 31 (65%) ασθενείς. Απ' αυτούς, 30 (97%) είχαν λιποαιμάρθρωση. Η α/α ανέδειξε ενδοαρθρικό κάταγμα σε 26 (54%) ασθενείς. Από αυτούς 18 (69%) είχαν λιποαιμάρθρωση. Οι υπερηχοτομογραφικές εξετάσεις δεν απεικόνισαν κανένα άμεσο σημείο ενδοαρθρικού κατάγματος, αλλά ανέδειξαν λιποαιμάρθρωση σε 29 (93%) ασθενείς με αποδεδειγμένο κάταγμα από την ΥΤ. Αυτό επέτρεψε την απεικόνιση των τεσσάρων (4) από τα πέντε (5) αφανών καταγμάτων του γόνατος.
  Η ευαισθησία, η ειδικότητα, η θετική και η αρνητική προγνωστική αξία της υπερηχοτομογραφίας στη διάγνωση της λιποαιμάρθρωσης ήταν 97, 100, 100 και 94% αντίστοιχα, συγκρινόμενη με 55, 100, 100 και 55% της α/α. Χρησιμοποιώντας τη λιποαιμάρθρωση ως κριτήριο κατάγματος, η ευαισθησία, η ειδικότητα, η θετική και η αρνητική προγνωστική αξία της υπερηχοτομογραφίας για πρώιμη ανίχνευση ενδοαρθρικών καταγμάτων γόνατος ήταν 94, 94, 97 και 89% αντίστοιχα, συγκρινόμενες με 84, 88, 93 και 75% της α/α.
  Συμπερασματικά, διαπιστώσαμε ότι απεικονίζοντας τη λιποαιμάρθρωση στο κόλπωμα του υποτετρακεφαλικού μυός, η υψηλής ευκρίνειας υπερηχοτομογραφία είναι μια αξιόπιστη και ακριβής τεχνική για την εκτίμηση ενδαρθρικών καταγμάτων γόνατος.

  ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΘΡΟΥ
  Η υπερηχοτομογραφία, αναγνωρίζοντας λιποαιμάρθρωση σε οξύ τραύμα γόνατος, αποτελεί αξιόπιστη απεικονιστική μέθοδο για την εκτίμηση ύπαρξης ενδαρθρικού κατάγματος.

Ε. Μανωλακάκης
ΓΝ Ηρακλείου "Βενιζέλειο - Πανάνειο"