Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 45, Τεύχος 4, 2014
120
στά του θόλου του κρανίου, ενώ τα μακρά οστά των
άκρων αποτελούν σπανιότερες εντοπίσεις (Εικόνα
8). Οι πρωτοπαθείς όγκοι με δευτεροπαθείς εντο-
πίσεις στα παιδιά και τους εφήβους, αφορούν κυ-
ρίως το νευροβλάστωμα, το ραβδομυοσάρκωμα, το
αστροκύττωμα, το ρετινοβλάστωμα και το λέμφωμα.
Σχετικά με τους δύο συχνότερους πρωτοπαθείς οστι-
κούς όγκους της παιδικής ηλικίας, το οστεοσάρκω-
μα και το σάρκωμα Ewing, αν και επίσης δύνανται
να εμφανίσουν οστικές μεταστάσεις, όπως έχει ήδη
αναφερθεί, συνήθως σχετίζονται με δευτεροπαθείς
πνευμονικές εντοπίσεις. Οι οστικές μεταστάσεις δεν
έχουν ειδική κλινική συμπτωματολογία, εμφανίζο-
νται κυρίως με συνεχή κι επίμονο νυχτερινό άλγος,
σπανιότερα δε, με διόγκωση μαλακών μορίων που
γίνεται αντιληπτή σε οστά τα οποία δεν καλύπτονται
από μεγάλες μυϊκές μάζες. Σε αρκετές περιπτώσεις
(30-40%) ο κακοήθης όγκος έχει ως πρώτο κλινικό
σημείο ένα παθολογικό κάταγμα που προκαλείται κα-
τά τη διάρκεια φυσιολογικής κίνησης ή μετά από χα-
μηλής ενέργειας κάκωση. Οι μεταστάσεις στη σπον-
δυλική στήλη συνοδεύονται συχνά από φαινόμενα
πίεσης του νωτιαίου μυελού ή των νευρικών ριζών.
Ακτινολογικά, οι μεταστάσεις διακρίνονται σε οστε-
ολυτικές (από πρωτοπαθή καρκινώματα του νεφρού,
του θυρεοειδούς, του πνεύμονα και του γαστρεντε-
ρικού), οστεοβλαστικές (του προστάτη, της ουροδό-
χου κύστης, των όρχεων) και μικτές (του μαστού). Η
διάγνωση στηρίζεται στην κλινική εικόνα, τα ακτινο-
λογικά ευρήματα και τον σπινθηρογραφικό έλεγχο
που αποτελεί σημαντική μέθοδο στη σταδιοποίηση
των οστικών όγκων. Παρά ταύτα, το σπινθηρογράφη-
μα δύναται να απεικονίσει τις οστικές μεταστάσεις σε
σχετικά προχωρημένο στάδιο του κακοήθους όγκου.
Νεότερες απεικονιστικές τεχνικές, όπως η MRI και η
τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET), μπορούν
να αναγνωρίσουν οστικές μεταστάσεις σε πιο πρώι-
μο στάδιο
7
και να δώσουν περαιτέρω πληροφορίες
για τις μεταστάσεις του νωτιαίου μυελού καθορίζο-
ντας και την έκτασή τους.
Συνοψίζοντας, τα κύρια μηνύματα της ανωτέρω συ-
νοπτικής αναφοράς στους συνήθεις κακοήθεις οστι-
κούς όγκους στον παιδιατρικό πληθυσμό είναι:
• Η αρχική ακτινογραφία μπορεί να δώσει πο-
λύτιμες πληροφορίες, αν μελετηθεί κι εκτιμη-
θεί σωστά.
• Ο αλγόριθμος των ερωτήσεων κατά Enneking α-
ποτελεί διαχρονικό εργαλείο στην εκτίμηση της
ακτινογραφίας.
• Συνήθως οι κακοήθεις οστικοί όγκοι διαγιγνώ-
σκονται ως τυχαίο ακτινολογικό εύρημα.
• Στους όγκους μυοσκελετικού συστήματος, ιδίως
σε ό, τι αφορά στην διαφοροδιάγνωση μιας μά-
ζας μαλακών μορίων δεν θα πρέπει να ξεχνού-
με και τα ραβδομυοσαρκώματα.
• Η MRI αποτελεί μέθοδο εκλογής για την απει-
κόνιση των ενδο-οστικών ορίων της οστικής κα-
κοήθειας αλλά και του συστατικού μαλακών μο-
ρίων αυτής.
ABSTRACT
Spyridopoulos N. Themistoklis
1
, Nikolopoulou Athina
1
,
Petra Marianna
2
, Stratigopoulou Athanasia
1
, Hager
Ioannis
2
, Evlogias Nikolaos
1
Frequent malignant bone tumors among children
and adolescents: Review of imaging findings
and differential approach
Despite being quite rare, malignant bone tumors
can be met at the growing skeleton of paediatric
patients. They primarily concern osteosarcoma, Ewing’s
sarcoma, bone lymphoma and bone metastases.
Generally, primary malignant bone tumors have
osteosclerotic, osteolytic or mixed radiological imaging
Εικόνα 8.
Αξονική Τομογραφία κρανίου: Πολλαπλές εστιακές
σκληρυντικές αλλοιώσεις στη διπλόη του κρανίου.