Basic HTML Version
Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 45, Τεύχος 4, 2014
116
τους κλινικούς ιατρούς να χρησιμοποιήσουν βιολο-
γικούς δείκτες για την πρόβλεψη σε πρώιμο στάδιο
οστικών όγκων στα παιδιά, είτε να επιλέξουν την κα-
τάλληλη κάθε φορά θεραπεία σε περίπτωση προχω-
ρημένης νόσου. Το μέλλον λοιπόν της έγκαιρης δι-
άγνωσης και πρόγνωσης έγκειται στην ανεύρεση των
αντίστοιχων καρκινικών δεικτών, τη χρήση εφαρμο-
γών της μοριακής βιολογίας στην εκτίμηση των δια-
φόρων προγνωστικών παραγόντων και στο σχεδι-
ασμό θεραπειών βασισμένων στο μοριακό προφίλ
των όγκων αυτών.
2
2. Συχνότεροι κακοήθεις οστικοί
όγκοι σε παιδιά και εφήβους
Οστεοσάρκωμα:
Αποτελεί το συχνότερο κακόη-
θες πρωτοπαθές νεόπλασμα των οστών (21%), προ-
σβάλλει κυρίως άτομα ηλικίας 10-30 ετών, χωρίς να
παρουσιάζει αξιόλογη διακύμανση της συχνότητάς του
στα δύο φύλα.
9
Εντοπίζεται συνήθως στη μετάφυση
των μακρών οστών και στους μισούς περίπου ασθε-
νείς εντοπίζεται στην περιφερική μετάφυση του μηρι-
αίου και την κεντρική μετάφυση της κνήμης. Κλινικά,
το οστεοσάρκωμα εκδηλώνεται με άλγος που προη-
γείται της διαπίστωσης ύπαρξης μάζας από μερικές ε-
βδομάδες μέχρι 2-3 μήνες. Ο ασθενής δεν έχει συ-
στηματικά συμπτώματα και συνήθως αισθάνεται κα-
λά. Η μάζα είναι ελαφρώς ευαίσθητη, όχι ευκίνητη
στην ψηλάφηση και καθηλωμένη στο οστούν, αλλά
όχι φλεγμαίνουσα. Η γειτονική άρθρωση μπορεί να
εμφανίζει ήπιο περιορισμό στην κίνηση. Η υπόλοι-
πη κλινική εξέταση είναι φυσιολογική, με την εξαί-
ρεση (πολύ σπάνια <1%) του ασθενούς που παρου-
σιάζεται με σκελετικές μεταστάσεις ή πολλαπλό εστι-
ακό οστεοσάρκωμα (multiple focal osteosarcoma).
Εργαστηριακά παρατηρείται σε 50% των ασθενών
αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης (εξαιρετικά υψη-
λή τιμή αλκαλικής φωσφατάσης σχετίζεται με χειρό-
τερη πρόγνωση) και 25% ασθενών έχουν αυξημένα
επίπεδα LDH (τα οποία σχετίζονται επίσης με χειρό-
τερη πρόγνωση).
Η ακτινογραφική εικόνα μπορεί να είναι διαγνωστι-
κή σε πολλές περιπτώσεις (Εικόνα 1). Η τυπική βλά-
βη εντοπίζεται στη μετάφυση, αφορά στον αυλό του ο-
στού, είναι είτε λυτική (ακτινοδιαυγαστική/radiolucent)
είτε βλαστική (ακτινοσκιερή/radiodense), εμφανίζει
εξω-οστικό στοιχείο και περιοστική αντίδραση που
υποδηλώνει ταχεία αύξηση (εικόνα ακτίνων ηλίου ή
τριγώνου Codman). Τα περισσότερα οστεοσαρκώ-
ματα έχουν κι ένα συστατικό μαλακών μορίων, ασα-
φούς (fluffy) πυκνότητας, όπως του νεοπλαστικού ο-
στού, σε άμεση γειτνίαση με την πιο εμφανή οστική
βλάβη. Τα οστεοσαρκώματα που αποτελούνται πρωτί-
στως από χόνδρινο ή ινώδη ιστό είναι σχεδόν αμιγώς
ακτινοδιαυγαστικά (radiolucent). To τηλαγγειεκτατικό
Εικόνα 4.
Ακτινογραφία βραχιονίου: Οστεολυτική εξεργασία
στη διάφυση του εγγύς βραχιονίου, με διάβρωση του φλοιού,
περιοστική αντίδραση και μάζα μαλακών μορίων.
Εικόνες 5 α, β.
Μαγνητική τομογραφία κνήμης: α) εξεργασία
χαμηλής έντασης σήματος (Τ1) με διάβρωση του οστικού φλοι-
ού στη διάφυση της κνήμης β) η ίδια αλλοίωση με υψηλή έντα-
ση σήματος σε ακολουθία Τ2 προσανατολισμού.