173
Χ. Μασκαλίδης και συν. Απεικονιστικά χαρακτηριστικά των φλεβικών εμφράκτων με τη μαγνητική τομογραφία
48 ώρες έως 30 ημέρες
3,6,7
.
Ο πιο συχνά θρομβωμένος φλεβώδης κόλπος είναι
ο άνω οβελιαίος κόλπος και ακολουθεί ο εγκάρσιος
κόλπος
3,5,6
, ενώ κατ’ άλλους προηγείται ο εγκάρσιος
και έπεται ο άνω οβελιαίος κόλπος
1,14
. Η μεγαλύτερη
συχνότητα εμφάνισης θρόμβωσης στον άνω οβελιαίο
κόλπο έχει αποδοθεί στο γεγονός ότι οι φλοιϊκές
φλέβες παροχετεύουν σε αυτόν ενάντια στην κατεύ-
θυνση της ροής του αίματος, ενώ η παρουσία ινωδών
διαφραγματίων προκαλεί στροβιλώδη ροή
8
. Σε πολλές
περιπτώσεις (30%) προσβάλλονται περισσότεροι του
ενός φλεβώδεις κόλποι
3,4
. Στη μελέτη μας, σε όλα τα
περιστατικά θρόμβωσης προσβλήθηκαν περισσότεροι
του ενός φλεβώδεις κόλποι. Σε ένα σημαντικό ποσοστό
ασθενών προσβάλλονται τόσο οι φλεβώδεις κόλποι,
όσο και οι εγκεφαλικές ή παρεγκεφαλιδικές φλέβες
(30-40%)
3
. Η επέκταση της θρόμβωσης εξαρτάται
άμεσα από την ανατομία του φλεβικού συστήματος
-πχ. από τον επικρατούντα εγκάρσιο κόλπο στον
άνω οβελιαίο κόλπο, όπου ο ένας αποτελεί άμεση
ανατομική συνέχεια του άλλου-, ενώ υποστηρίζεται
η τάση εξάπλωσης του θρόμβου από τα κεντρικά
στα περιφερικά φλεβικά στελέχη, δηλαδή από τους
φλεβώδεις κόλπους στις εγκεφαλικές φλέβες
14
, όπως
αναδείχθηκε χαρακτηριστικά σε ένα από τα περιστατικά
μας (Εικόνες 3,4,5).
Η απεικόνιση του θρόμβου στη μαγνητική τομογρα-
φία εξαρτάται από την ηλικία του και την υπολειπόμενη
ροή στο θρομβωμένο αγγείο
2,15
. Στην οξεία φάση της
φλεβικής θρόμβωσης, δηλαδή τις πρώτες 3-5 ημέρες,
όταν η αποδόμηση του αίματος βρίσκεται στη φάση
της δεοξυαιμοσφαιρίνης, η αποφραγμένη φλέβα έχει
ίσης έντασης σήμα με τον υποκείμενο εγκεφαλικό
φλοιό στις Τ1WI ακολουθίες και χαμηλό σήμα στις
Τ2WI ακολουθίες
1,2,5
(Εικόνες 1,2). Στην εργασία μας,
απεικόνιση της θρόμβωσης σε οξεία φάση είχαμε
σε 6 ασθενείς. Ο θρομβωμένος φλεβώδης κόλπος
απεικονίζεται διογκωμένος και τα όρια του είναι κυρτά
και όχι κοίλα ή ευθεία, όπως στο φυσιολογικό αγγείο.
Το χαμηλό σήμα στις Τ2WI ακολουθίες μπορεί να
μιμηθεί το φυσιολογικό κενό ροής (flow void), ενώ
το θρομβωμένο αγγείο υπάρχει κίνδυνος να διαλάθει
της προσοχής μας, εξαιτίας παρόμοιου σήματος με
τον φλοιό στις Τ1WI ακολουθίες
1,5,14,16,17
(Εικόνες
1,2). Προσεκτική ανάλυση των τομών σε πολλαπλά
επίπεδα, η αξιολόγηση της ακολουθίας Τ1WI μετά
την ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας με
το χαρακτηριστικό σημείο του «κενού δέλτα» (empty
delta sign), και η χρήση άλλων ακολουθιών ή μεθό-
δων, όπως η Τ2* και η μαγνητική φλεβογραφία θα
μας οδηγήσουν στη σωστή διάγνωση. Συγκεκριμένα,
η Τ2* ακολουθία μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη
στην ανάδειξη των μικρών θρομβωμένων φλοιϊκών
φλεβών και της θρόμβωσης των φλεβωδών κόλπων
ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
α1) πρωτοπαθείς κληρονομικές διαταραχές
(π.χ. έλλειψη πρωτεΐνης S)
α2) δευτεροπαθείς προθρομβωτικές καταστάσεις:
-εγκυμοσύνη
-αιματολογική νόσος (πολυκυτταραιμία)
-συστηματικό νόσημα (συστηματικός
ερυθηματώδης λύκος)
-νεοπλάσματα|-αφυδάτωση, που οδηγεί σε
αυξημένη πυκνότητα του αίματος
-φάρμακα (αντισυλληπτικά, χημειοθεραπευτικοί
παράγοντες)
β1) μηχανική απόφραξη που προκαλείται από όγκο
β2) καρδιακή κάμψη
β3) αυξημένη ροή του αίματος σε περιπτώσεις
αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας
Γ) ΦΛΕΓΜΟΝΗ, ΛΟΙΜΩΞΗ, ΙΝΩΣΗ Ή ΒΛΑΒΗ
ΤΟΥ ΤΟΙΧΩΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΦΛΕΒΩΔΩΝ
ΚΟΛΠΩΝ
γ1) παραρρινοκολπίτιδα, ωτίτιδα, μαστοειδίτιδα
γ2) σαρκοείδωση
γ3) τραύμα
Α) ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΓΙΑ
ΘΡΟΜΒΩΣΗ
Β) ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΑΙΜΑΤΙΚΗΣ ΡΟΗΣ