155
Ι. Οικονόμου και συν. Συσχέτιση των αλλοιώσεων των καρωτίδων (ελεγμένων με την color Doppler υπερηχογραφία) με το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο
κριτήρια για την αξιολόγηση της σοβαρότητας των
καρωτιδικών αλλοιώσεων σε σχέση με την πιθανότητα
της εκδήλωσης εγκεφαλικού εμφράκτου
Η συχνότερη εντόπιση των αθηρωματικών πλακών
είναι το ύψος του διχασμού και ο καρωτιδικός βολβός
λόγω της στροβιλώδους ροής του αίματος και της
παρατεταμένης επαφής των διαφόρων σωματιδίων
με το ενδοθήλιο της αρτηρίας
11
. Το μέγεθος μιας
αθηρωματικής πλάκας δεν αυξάνεται σημαντικά μέχρι
την ηλικία των 45 ετών. Αν όμως λάβουμε υπόψη τους
επιβαρυντικούς παράγοντες όπως για παράδειγμα το
κάπνισμα, την υπέρταση και τον σακχαρώδη διαβήτη,
τα όρια ηλικίας μπορεί να γίνουν πιο ελαστικά και να
συμπεριλάβουν νεότερους ασθενείς. Στους μεγαλύτε-
ρους ασθενείς που έχουν υποστεί ισχαιμικό εγκεφα-
λικό επεισόδιο, η αθηρωματική νόσος εμφανίζεται με
πολυεστιακή κατανομή και σχετίζεται τις περισσότερες
φορές με παθολογικά ευρήματα από τις καρωτίδες,
τα στεφανιαία αγγεία και από τις αρτηρίες των κάτω
άκρων. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των «ασταθών»
πλακών περιλαμβάνουν καταρχήν την παρουσία ενός
ευμεγέθους λιπώδους πυρήνα, τη μεγάλη συγκέ-
ντρωση φλεγμονωδών κυττάρων και την ανεύρεση
μιας λεπτής ινώδους κάψας με αποδιοργανωμένο
κολλαγόνο
7-10
.
Στην πλειονότητα των ασθενών της μελέτης μας
εντοπίστηκαν αθηρωματικές πλάκες με χαμηλή ηχο-
γένεια. Οι πλάκες αυτές είχαν σχέση με τα περισσό-
τερα εγκεφαλικά έμφρακτα σε ποσοστό 32.1% και
με τις μεγαλύτερες στενώσεις. Η παρατήρηση μας
αυτή συμφωνεί απόλυτα, με τη θέση των Farb6
-17
και Fernadez
18
. Ο Weinstein αναφέρει επίσης ότι η
υποηχογένια του αθηρώματος που αναδεικνύεται με
το υπερηχογράφημα προσδιορίζει τη μεγάλη ευεν-
δοτότητα της αθηρωματικής πλάκας, που οδηγεί σε
εμβολικό επεισόδιο
16
. Οι υποηχοϊκές αθηρωματικές
πλάκες λόγω της φτωχής τους περιεκτικότητας σε ίνες
κολλαγόνου είναι αρκετά πιο μαλακές και εύθρυπτες με
αποτέλεσμα να υφίστανται συχνότερα ρήξη της κάψας
τους διασπείροντας στην κυκλοφορία μικρά έμβολα που
προκαλούν απόφραξη των εγκεφαλικών αρτηριών ή
των περιφερικών τους κλάδων. Πιο «ασταθείς» θεω-
ρούνται οι υποηχοικές πλάκες με λεπτή ινώδη κάψα,
σαν το «κέλυφος ενός αυγού». Οι O’Holleran et al.
14
κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι καρωτιδικές πλάκες
Εικόνα 9:
Άνηχοϊκή αθηρωματική πλάκα με πολύ λεπτή
ινώδη κάψα στο περιφερικό τμήμα της κοινής καρωτίδας.
Δεν προκαλεί σημαντική στένωση στον αυλό της αρτηρίας
(<50%).
Εικόνα 10:
(α) Υπερηχογενής αθηρωματική πλάκα με εστιακές επασβεστώσεις στον δεξιό καρωτιδικό βολβό. (β) Ποσοστό
στένωσης του αυλού 44% από τη μέτρηση των διαμέτρων στο ίδιο ύψος και σε εγκάρσια διατομή της καρωτίδας (κατά
ECST). (γ) Από την ανάλυση του φάσματος των ταχυτήτων ροής στην περιοχή της στένωσης δεν προκύπτουν σημαντικές
αιμοδυναμικές διαταραχές.