Basic HTML Version
Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 45, Τεύχος 2-3, 2014
90
Τα δευτερογενή συρίγγια αποτελούν σπάνια επι-
πλοκή αποκατάστασης ανευρυσμάτων κοιλιακής αορ-
τής, είτε μετά από διαδερμική ενδοαγγειακή τοποθέ-
τηση stent (EVAR), είτε μετά από ανοικτή χειρουργι-
κή αποκατάσταση (περίπου 0.6-2%). Χαρακτηρίζονται
από επικοινωνία μεταξύ εντέρου και αορτικού μοσχεύ-
ματος και συχνά παρουσιάζονται ως όψιμη επιπλο-
κή μερικούς μήνες ή χρόνια μετά την επέμβαση
6,8,17
.
Στους προδιαθεσικούς παράγοντες περιλαμβάνονται
η λοίμωξη του μοσχεύματος ή της ενδοπροθέσεως,
οι μετακτινικές αλλοιώσεις, η επιχώρια διήθηση από
κακοήθεια, το τραύμα, η παρουσία ξένων σωμάτων
και τα νοσήματα από το ΓΕΣ (παγκρεατίτιδα, χολό-
λιθοι, έλκος). Βιβλιογραφικά αναφέρεται συσχέτιση
με υποτροπιάζουσες λοιμώξεις πέριξ του μοσχεύμα-
τος σε συνδυασμό με τα πιεστικά φαινόμενα που α-
σκούνται στο εντερικό τοίχωμα λόγω των παλμών της
αορτής
7,8,18-21
. Στα περιστατικά που παρουσιάζουμε οι
δύο ασθενείς παρουσίαζαν πρωτογενή και οι τέσσε-
ρις δευτερογενή αορτοεντερικά συρίγγια.
Η κλινική εικόνα είναι συνήθως άτυπη, ενώ σε μερι-
κές περιπτώσεις οι ασθενείς μπορεί να είναι ασυμπτω-
ματικοί στο αρχικό στάδιο. Τα κυριότερα συμπτώματα
των αορτοεντερικών συριγγίων είναι η αιμορραγία από
τον γαστρεντερικό σωλήνα (80%), η σήψη (44%), το
κοιλιακό άλγος (30%), ο πόνος στη ράχη (15%), η ψη-
λαφητή μάζα στη βουβωνική χώρα (12%), καθώς και
η ψηλαφητή σφύζουσα κοιλιακή μάζα (6%)
6,18,22,23-25
.
Ενίοτε εκδηλώνεται με την κλασική τριάδα που περι-
λαμβάνει το κοιλιακό άλγος, την αιμορραγία από το γα-
στρεντερικό και τη διαλείπουσα-σφύζουσα μάζα σε πο-
σοστό <20-25%
1
. Όλοι οι ασθενείς της ομάδας μελέ-
της μας προσήλθαν οξέως, με κοιλιακό άλγος και αι-
μορραγία πεπτικού, ενώ μόνο δύο εξ αυτών παρουσί-
αζαν ψηλαφητή σφύζουσα κοιλιακή μάζα.
Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι σε ένα μικρό πο-
σοστό ασθενών με αορτοεντερικό συρίγγιο εμφανίζε-
ται η «αιμορραγία κήρυκας» (herald bleeds). Πρόκειται
για επεισόδιο παροδικής αιματέμεσης με συνοδό υ-
πόταση. Η αιμορραγία αυτή σταματά αυτόματα, προ-
αναγγέλοντας επικείμενη μαζική αιμορραγία σε πο-
σοστό 20-100%. Δυστυχώς στην πράξη η σωστή α-
ξιολόγηση των ασθενών αυτών υπολείπεται
19,20,26
. Οι
ασθενείς που προσήλθαν με εικόνα μαζικής αιμορ-
ραγίας ανέφεραν στο πρόσφατο ιστορικό τους αντί-
στοιχο επεισόδιο αιμορραγίας.
Στον διαγνωστικό αλγόριθμο χρησιμοποιούνται δι-
άφορες απεικονιστικές μέθοδοι. Το βαριούχο γεύμα
με χορήγηση από του στόματος υδατοδιαλυτού σκια-
γραφικού μέσου είναι μεταξύ αυτών. Συμβάλλει στην
εντόπιση της αορτοεντερικής επικοινωνίας μόνο στην
περίπτωση που υπάρχει διαφυγή σκιαγραφικού από
το σημείο ρήξης του εντέρου στον περιαορτικό χώρο
6
.
Η επιλογή της υπερηχοτομογραφίας με χρήση σκια-
γραφικού μέσου ενδείκνυται σε ασταθείς ή σε αλλερ-
γικούς στο ιωδιούχο σκιαγραφικό ασθενείς. Εντούτοις,
η παρουσία αέρα στο έντερο ή κατά τη διαδρομή του
συριγγίου και ο σωματότυπος αποτελούν παράγοντες
που προκαλούν τεχνικές δυσκολίες και δυσχεραίνουν
την ευρεία χρήση της μεθόδου.
Η αξονική τομογραφία και ιδία η πολυτομική με τρι-
φασική σάρωση, απλό-αγγειογραφική-καθυστερημένη,
όπως αναφέρθηκε ανωτέρω (Υλικά και Μέθοδος),
είναι ευρέως διαθέσιμη και μέθοδος πρώτης επιλο-
Εικόνα 5:
Εγκάρσια τομή σε αρτηριακή φάση σκιαγράφησης (ασθενής 4): εικόνα αορτικού ανευρύσματος, με φυσαλίδες αέρα
(ΔΕΞΙΑ) και εξαγγείωση εντός του σάκου. Συνυπάρχει ασαφοποίηση του λίπους (ΑΡΙΣΤΕΡΑ)