Basic HTML Version
Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 45, Τεύχος 2-3, 2014
68
νώνονται σε ραχιαίες και παλαμιαίες/πελματιαίες συ-
γκεντρώσεις
2
. Η διαφοροποίηση προχωράει από τις
επιπολείς προς τις εν τω βάθει ομάδες και μέχρι την
7
η
εβδομάδα έχουν εμφανιστεί όλοι οι μύες των ά-
κρων
1,2
. Αξίζει να επισημανθεί ότι κατά την εμβρυϊκή
ανάπτυξη των άκρων, η εκτατική (ραχιαία) επιφάνεια
βρίσκεται προς τα πίσω και η καμπτική (παλαμιαία/
πελματιαία) επιφάνεια τους προσανατολίζεται προς τα
εμπρός
2
. Η τελική θέση της ραχιαίας και παλαμιαίας/
πελματιαίας επιφάνειας των άκρων προκύπτει με τη
στροφή τους κατά τη μορφογένεση τους, η οποία ό-
μως δεν είναι ομότιμη και γίνεται προς αντίθετες κα-
τευθύνσεις (Σχήμα 5). Το αποτέλεσμα της έξω στρο-
φής των άνω άκρων είναι η τελική θέση I) της εκτατι-
κής επιφάνειας πλάγια και πίσω, II) της ωλένης πλά-
για και προς τα έσω, και III) του αγκώνα προς τα πί-
σω
2
. Από την άλλη, η έσω στροφή των κάτω άκρων
οδηγεί I) την εκτατική επιφάνειά του προς τα εμπρός,
II) την περόνη πλάγια και έξω, και III) το γόνατο προς
τα εμπρός
2
. Έτσι εξηγείται ο φαινομενικά αντίθετος
προσανατολισμός που έχουν τα ομόλογα δάκτυλα, ο
αντίχειρας και το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού, και τα
oμόλογα οστά της ωλένης και της περόνης στην α-
νατομική θέση.
Συγχρόνως με την ανάπτυξη των οστικών και των
μυϊκών δομών των άκρων σχηματίζονται και οι αρ-
θρώσεις
2
με μία σειρά από σηματοδοτικά μονοπά-
τια που εξελίσσονται στις ενδιάμεσες μεσεγχυμα-
τικές αρθρικές ζώνες
11
. Η κάθε αρθρική ενδιάμε-
ση ζώνη αποτελείται από τρεις περιοχές: Ι) Μία κε-
ντρική μη-χονδρογενή περιοχή, η οποία εξελίσσε-
ται στην κεντρική στιβάδα συνδετικού ιστού από ό-
που θα σχηματιστούν ενδαρθρικές δομές (πχ. σύνδε-
σμοι, μηνίσκοι) και η αρθρική κοιλότητα, και ΙΙ) δύο
περιφερικές χονδρογενείς περιοχές που εξελίσσο-
νται στις περιφερικές χόνδρινες στιβάδες
11
. Παρόλο
που προς το παρόν δεν είναι γνωστές οι λεπτομέ-
ρειες για τα σηματοδοτικά μόρια και τις αλληλουχί-
ες που συμμετέχουν στη δημιουργία των αρθρώσε-
ων των άκρων, γνωρίζουμε ότι η διαδικασία περι-
λαμβάνει αναστολή της χονδρογένεσης στις αρθρι-
κές ζώνες
1
, απόπτωση αδιαφοροποίητων μεσεγχυ-
ματικών κυττάρων
12
και αλληλεπίδραση των κυττά-
ρων με το εξωκυττάριο στρώμα
11
.
Η ανάπτυξη των αγγείων και των νεύρων ξεκινά-
ει ταυτόχρονα με τις υπόλοιπες δομές των άκρων,
την 4
η
και την 5
η
εβδομάδα αντίστοιχα
1
. Η αγγείω-
ση των άκρων ξεκινάει από κλάδους των μεσοτμη-
ματικών αρτηριών και την πρωτογενή εγκάρσια αρ-
τηρία που χύνεται στην περιφερική μεθοριακή φλέ-
Σχήμα 7:
Διαταραχές της διάπλασης των άκρων που
προκύπτουν από την εγκάρσια αναστολή του σχημα-
τισμού τους. Στο σχήμα φαίνονται παραδείγματα του
άνω άκρου, αντίστοιχες διαμαρτίες εμφανίζονται και
στα κάτω άκρα. Οι μερομελίες μπορούν να πλήττουν
τις δομές με μη συμμετρικό τρόπο (πχ. απώλεια δια-
φορετικού ποσοστού της κερκίδας σε σχέση με της ω-
λένης ή απώλεια διαφορετικού αριθμού φαλάγγων στα
διαφορετικά δάκτυλα).
Σχήμα 8:
Η κλασική και ατελής φωκομελία ανήκουν
στις διαταραχές σχηματισμού δομών του άκρου που
βρίσκονται μεταξύ του κορμού και του περιφερικότε-
ρου μέρους του. Οι μεταξονικές (ωλένιες για το άνω ά-
κρο και περονιαίες για το κάτω άκρο), οι προαξονικές
(κερκιδικές για το άνω άκρο και κνημιαίες για το κάτω
άκρο) και οι κεντρικές διαταραχές (ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV δακτυλικές
ακτίνες) σχηματίζονται όταν διατάρασσεται ο σχηματι-
σμός του άκρου κατά τον επιμήκη άξονα.