Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 44, Τεύχος 2, 2013
112
σήματος του υποδόριου λίπους σε Τ1W ακολουθίες,
συλλογές στα μαλακά μόρια μεγαλύτερης έκτασης
από την αναμενόμενη, παρουσία συριγγωδών πόρων,
διάχυτες αλλοιώσεις του σήματος του οστικού μυελού
(όταν δηλαδή δεν αναγνωρίζεται οστικός μυελός φυ-
σιολογικού σήματος σε καμία από τις ακολουθίες).
Αντιστρόφως, σε ένα νευροπαθητικό διαβητικό πόδι, η
διατήρηση του υψηλού σήματος του υποδόριου λίπους
σε Τ1 ακολουθίες, η απουσία συλλογών στα μαλακά
μόρια, η παρουσία υποχόνδρινων οστικών κύστεων,
καθώς και η παρουσία ενδαρθρικών σωμάτιων θα
πρέπει να θεωρούνται σημεία ενδεικτικά της απουσίας
επιμόλυνσης. Οι ακόλουθες αλλαγές θεωρούνται
ενδεικτικές για την παρουσία οστεομυελίτιδας σε
σύγκριση με προηγούμενες εξετάσεις ασθενών με
γνωστή νευροπαθητική αρθροπάθεια: εξέλιξη των
οστικών διαβρώσεων, απώλεια των υποχόνδρινων
κύστεων, επιπλέον αύξηση του μαγνητικού σήματος
του οστικού μυελού και σκιαγραφική ενίσχυση της
αρθρικής επιφάνειας των οστών
20
.
Ένα αρκετά ειδικό απεικονιστικό σημείο που βο-
ηθά στον διαχωρισμό μιας οξείας νευροπαθητικής
αρθροπάθειας από μία αρθροπάθεια με συνοδό οστε-
ομυελίτιδα, είναι το σημείο του «φαντάσματος» (Ghost
sign). Η παρουσία του σημείου του «φαντάσματος»
είναι ενδεικτική οστεομυελίτιδας, ενώ η απουσία του
σημείου αποκλείει την παρουσία επιλοίμωξης. Οστά
που «εξαφανίζονται» σε εικόνες Τ1 προσανατολισμού
και «επανεμφανίζονται» (γίνονται μορφολογικά πιο
ευδιάκριτα) σε Τ2 ακολουθίες ή μετά τη χορήγηση
σκιαγραφικού, είναι πολύ πιθανό να έχουν οστεομυε-
λίτιδα. Στο νευροπαθητικό πόδι χωρίς οστεομυελίτιδα,
το σημείο του «φαντάσματος» απουσιάζει
17
.
Η βιοψία ενδείκνυται όταν τα απεικονιστικά σημεία
είναι ασαφή και δεν επιτρέπουν τη διαφοροδιάγνωση
μεταξύ οστεομυελίτιδας και νευροπαθητικής αρθρο-
πάθειας
3
.
Η αξονική τομογραφία δεν κατέχει κάποιον ιδιαί-
τερο ρόλο για τη μελέτη των λοιμώξεων του διαβη-
τικού ποδιού. Όσον αφορά τον έλεγχο ασθενών με
σακχαρώδη διαβήτη στους οποίους υπάρχει υποψία
οστεομυελίτιδας άκρου ποδός, η αξονική τομογραφία
λαμβάνει μόλις 1 βαθμό στα κριτήρια καταλληλότη-
τας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ακτινολογίας, και
θεωρείται ως η λιγότερο κατάλληλη απεικονιστική
εξέταση. Τα απεικονιστικά ευρήματα είναι παρόμοια
με αυτά των απλών ακτινογραφιών, αν και η υπολογι-
στική τομογραφία υπερέχει στην ανάδειξη ενδοστικών
απολυμάτων
21
.
Όσον αφορά τον έλεγχο νευροπαθητικής αρθρο-
πάθειας, η αξονική τομογραφία λαμβάνει 5 βαθμούς
(με άριστα το 9) στα κριτήρια καταλληλότητας του
Αμερικανικού Κολλεγίου Ακτινολογίας. Η αξονική
τομογραφία μιας νευροπαθητικής άρθρωσης μπορεί
να αναδείξει σαφέστερα την παρουσία απολυμάτων,
φλοιϊκών διαβρώσεων, την οστεοσκλήρυνση και έκτοπη
οστεοποίηση και την παρουσία ενδοστικού αέρα σε
σχέση με τις απλές ακτινογραφίες
21
.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Σε διαβητικούς ασθενείς, οστεομυελίτιδα και νευ-
ροπαθητική αρθροπάθεια του άκρου ποδός συχνά
συνυπάρχουν. Η διαφοροδιάγνωση μεταξύ αυτών
των οντοτήτων συχνά αποτελεί μία κλινική όσο και
ακτινολογική πρόκληση. Για να γίνει σωστή διάγνω-
ση απαιτείται η συσχέτιση τόσο των απεικονιστικών
σημείων όσο και της κατανομής των αλλοιώσεων
σε αντιστοιχία με τα κλινικά χαρακτηριστικά και την
κλινική εικόνα
22
. Η διαφοροποίηση μεταξύ νευρο-
παθητικής αρθροπάθειας και οστεομυελίτιδας είναι
συχνά δύσκολη, αλλά ζωτικής σημασίας, καθώς η
αντιμετώπιση διαφέρει σημαντικά.
Σε πολλές περιπτώσεις ο μόνος τρόπος για να α-
ποκλειστεί η παρουσία λοίμωξης είναι η καλλιέργεια
και η ιστολογική εξέταση οστικών τεμαχίων μετά από
βιοψία, η οποία και παραμένει ως εξέταση αναφοράς
για τη διάγνωση οστεομυελίτιδας
17,23
.
ABSTRACT
Papagiannis K
1
, Voyatzoglou E
2
, Papadakis E
1
,
Donou A
2
, Loupa Ch
2
, Lafoyanni S
1
.
Radiological
assessment of the major complications of the
diabetic foot. A case-based review.
Despite the myriad of available methods, diagnosing
complications of the diabetic foot remains both a
clinical as well as a radiological challenge. In diabetic
patients, osteomyelitis and neuropathic arthropathy
of the foot often coexist. Differentiation between these
two entities is often difficult but of vital importance,
as treatment differs significantly.
We present the case of a 44 year old male, with a
long history of type 1 diabetes, who presented at the
diabetic foot clinic of our hospital with a sizeable plantar