Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 44, Τεύχος 2, 2013
86
Οι δύο βασικές επιπλοκές της ηπατεκτομής είναι
η μαζική αιμορραγία και η μετεγχειρητική ηπατική
ανεπάρκεια, που πριν από τη δεκαετία του 1980
προκαλούσαν σημαντική διεγχειρητική θνητότητα
της τάξης του 10%
1
. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες
αυτή έχει μειωθεί σε λιγότερο από 5%, κυρίως ως
αποτέλεσμα προόδου σε τομείς όπως η χειρουργική
τεχνική και ο έλεγχος της αιμορραγίας, καθώς και
καλύτερης κατανόησης της ανατομίας και λειτουργίας
των ηπατικών τμημάτων
2-3
.
Η βελτιωμένη αναγνώριση της τμηματικής ανα-
τομίας του ήπατος καθιστά δυνατή την ογκολογικά
ορθή εκτομή ηπατικών όγκων, με παραμονή όσο
το δυνατόν περισσότερο ηπατικό παρέγχυμα. Σε
ασθενείς με φυσιολογικό ήπαρ, είναι δυνατή η εκτομή
έως και του 70-75% του ήπατος, καθώς το ηπατικό
κολόβωμα θα μπορέσει να αναγεννηθεί σε διάστημα
4-8 εβδομάδων. Αντίθετα σε ασθενείς με κίρρωση
είναι πιο περιορισμένη η δυνατότητα εκτομής, λόγω
της επηρεασμένης αρχιτεκτονικής και λειτουργίας του
ηπατικού παρεγχύματος, και μπορεί να φτάσει μέχρι
περίπου το 60% του συνολικού ηπατικού όγκου. Αυτά
τα δεδομένα καθιστούν αναγκαία την προσεκτική
επιλογή του ασθενούς για ηπατεκτομή.
Δύο είναι οι κύριες μέθοδοι εκτομής ηπατικών
όγκων που χρησιμοποιούνται σήμερα και η επιλογή
για το ποια θα εφαρμοστεί εξαρτάται κυρίως από την
τοπογραφική κατανομή του νεοπλασματικού ιστού σε
σχέση με τα φυσιολογικά ανατομικά όρια των επιμέ-
ρους ηπατικών τμημάτων. Είναι οι εξής
1,4
:
1. Ανατομική: Χειρουργική εκτομή του όγκου και του
παρακείμενου υγιούς ηπατικού παρέγχυματος με
βάση τα ανατομικά όρια των ηπατικών τμημάτων.
2. Χειρουργική: Εκτομή 1cm υγιούς παρεγχύματος
περιμετρικά του όγκου. Εφαρμόζεται όταν δεν είναι
εφικτή η πρώτη.
Η μετεγχειρητική ηπατική ανεπάρκεια είναι η ανε-
πάρκεια σε μια ή περισσότερες συνθετικές ή εκκρι-
τικές λειτουργίες του ήπατος που περιλαμβάνει την
υπερχολερυθριναιμία, τον παρατεταμένο χρόνο προ-
θρομβίνης (ΡΤ) και ΙΝR, την αυξημένη συγκέντρωση
γαλακτικού οξέος στον ορό και οι διάφοροι βαθμοί
ηπατικής εγκεφαλοπάθειας και ασκίτη.
Οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη
μετεγχειρητική ηπατική ανεπάρκεια μπορούν να κα-
τηγοριοποιηθούν ως εξής
5
:
Α. Αναφορικά με τον ασθενή: ηλικία, συνύπαρξη
σακχαρώδους διαβήτη, παχυσαρκία.
Β. Αναφορικά με το ήπαρ: χολόσταση, κίρρωση,
επιπλοκές μετα από χημειοθεραπεία.
Γ. Αναφορικά με την επέμβαση: διεγχειρητική υπό-
ταση, μαζική αιμορραγία, ηπατική ισχαιμία, μικρός
υπολειπόμενος ηπατικός όγκος, διεγχειρητική ή
μετεγχειρητική λοίμωξη, ανάπτυξη πυλαίας υπέρ-
τασης.
ΣΚΟΠΟΣ
Σκοπός της εργασίας μας είναι η ογκομετρική
διερεύνηση του ηπατικού όγκου με τη βοήθεια της
αξονικής τομογραφίας και ο έλεγχος του κινδύνου της
μετεγχειρητικής ηπατικής ανεπάρκειας. Φυσικά δεν
μπορούμε να παραλείψουμε το γεγονός οτι στοχεύου-
με παράλληλα στο λεπτομερέστερο και ακριβέστερο
σχεδιασμό της χειρουργικής επέμβασης.
ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ
Σε χρονικό διάστημα 8 μηνών μελετήσαμε 12 ασθε-
νείς με διαγνωσθέν ηπάτωμα μετά από τη διενέργεια
βιοψίας ήπατος και παθολογοανατομική εξέταση του
υλικού. Από αυτούς 3 ήταν γυναίκες και 9 άνδρες,
Εικόνα 1 (α,β) :
Διαδοχικές εικόνες
τηςδιαδικασίας«ελεύ-
θερης σχεδίασης»
(free hand contour).