Basic HTML Version
139
Χ. Μασκαλίδης και συν. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΙΟΥΣΑΣ–ΚΑΤΙΟΥΣΑΣ ΟΥΡΗΘΡΟΓΡΑΦΙΑΣ
ουρηθρογραφίας είναι ιδιαίτερα σημαντικός παρά-
γοντας για την τοπογραφική κατάταξη των διαφόρων
παθήσεων και ιδιαίτερα των τραυματικών ρήξεων της
ουρήθρας και καθορίζει σε πολλές περιπτώσεις το
σχεδιασμό της θεραπείας
2
. Οι τομογραφικές τεχνικές
απεικόνισης (αξονική και μαγνητική τομογραφία) ε-
φαρμόζονται κυρίως για την εκτίμηση των ανατομικών
δομών πέριξ της ουρήθρας
3
. Σκοπός της μελέτης μας
είναι η παρουσίαση των απεικονιστικών ευρημάτων
που έχουν σχέση με την παθολογία της ανδρικής
ουρήθρας και αναδεικνύονται με την τεχνική της
ανιούσας ουρηθρογραφίας και της κατιούσας κυστε-
οουρηθρογραφίας.
ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ
Μελετήθηκαν αναδρομικά 54 συνολικά ασθενείς,
στους οποίους αρχικά εφαρμόστηκε η ανιούσα ου-
ρηθρογραφία, ενώ στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε
η κατιούσα κυστεοουρηθρογραφία, αφού προηγή-
θηκε πλήρωση της ουροδόχου κύστης με σκιαστικό.
Η πλήρωση της ουροδόχου κύστης έγινε είτε με τη
βοήθεια καθετήρα διαμέσου της ουρήθρας είτε, όπου
δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα, μέσω υπερηβικού
καθετήρα.
Η μέθοδος της ανιούσας ουρηθρογραφίας σκιαγρα-
φεί την ανδρική ουρήθρα με τη βοήθεια σκιαγραφικού
μέσου, το οποίο διοχετεύεται σ΄ αυτήν μέσω ενός
καθετήρα Folley. Η παρουσία μικροοργανισμών στα
ούρα (θετική γενική εξέταση ούρων) αποτελεί αντέν-
δειξη για τη διεξαγωγή της εξέτασης, γιατί υπάρχει
κίνδυνος μεταφοράς των βακτηριδίων στο ανώτερο
τμήμα του ουροποιητικού συστήματος ή εισόδου τους
στην αιματική κυκλοφορία.
Αρχικά, το έξω στόμιο της ουρήθρας και η βάλα-
νος αποστειρώνονται. Πριν από την τοποθέτηση του
καθετήρα Folley 16 ή 18F, θα πρέπει να αποβληθεί
ο αέρας τόσο από τη σύριγγα με τη σκιαγραφική
ουσία όσο και από τον αυλό του καθετήρα. Μ΄ αυτόν
τον τρόπο θα αποφύγουμε τα διαφοροδιαγνωστικά
προβλήματα που μπορεί να προκαλέσουν ελλείμματα
πλήρωσης, τα οποία οφείλονται σε φυσαλίδες αέρα
εντός του αυλού της ουρήθρας. Σε πολλές περιπτώσεις
χρησιμοποιείται γέλη (gel) ξυλοκαΐνης τοπικά, η οποία
εφαρμόζεται τόσο στο άκρο του καθετήρα όσο και στο
έξω στόμιο της ουρήθρας. Η χρησιμοποίηση τέτοιου
είδους σκευασμάτων μπορεί να εμποδίσει τη σταθερο-
ποίηση του αεροθαλάμου του καθετήρα στο σκαφοειδή
βόθρο της ουρήθρας
3,4
. Ο αεροθάλαμος (μπαλονάκι)
του καθετήρα Folley τοποθετείται στο σκαφοειδή
βόθρο της σηραγγώδους μοίρας της ουρήθρας (fossa
navicularis). Στη συνέχεια, ο καθετήρας σταθεροποι-
είται με τη διόγκωση του αεροθαλάμου του με 1-2ml
αποστειρωμένου νερού.
Ο χρόνος παραμονής του καθετήρα, ιδιαίτερα στα
παιδιά, πρέπει να είναι περιορισμένος, ώστε ν’ α-
ποφευχθεί ο κίνδυνος φλεγμονής. Η τοποθέτηση
πρέπει να γίνεται από τον ακτινολόγο αμέσως πριν
από τη διεξαγωγή της εξέτασης. Επιπλέον, επαναλαμ-
βανόμενοι καθετηριασμοί αυξάνουν την πιθανότητα
λοίμωξης, ενώ μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό ή
και τραυματισμό της περιοχής
5
.
Ο ασθενής λαμβάνει ύπτια λοξή θέση. Αν ο ασθενής
δεν είναι τοποθετημένος σε λοξή, αλλά σε ύπτια θέση,
τότε η βολβική μοίρα της ουρήθρας απεικονίζεται με
μειωμένο μήκος (λόγω της ήπιας φυσιολογικής της
γωνίωσης) και μπορεί να δώσει την εντύπωση ύπαρξης
προσεκβολής δίκην «εκκολπώματος»
4,5
. Προηγείται
πάντα λήψη της περιοχής πριν από τη χορήγηση
σκιαστικού. Ακολουθεί έγχυση 20-30ml σκιαγραφικού
μέσου υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο και πλήρωση-διάταση
της πρόσθιας ουρήθρας μέχρι το μηχανισμό του έξω
σφιγκτήρα. Στο επίπεδο της μεμβρανώδους μοίρας
της ουρήθρας απεικονίζεται συχνά σπασμός του έξω
σφιγκτήρα, που εμποδίζει τη σκιαγράφηση της οπίσθιας
ουρήθρας. Ελαφρά σταθερή πίεση με το έμβολο της
σύριγγας είναι απαραίτητη για να ξεπεραστεί αυτό το
εμπόδιο, ενώ παράλληλα ο ασθενής πρέπει να είναι
σε πλήρη χαλάρωση κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
Η λήψη των ακτινογραφιών γίνεται, όταν επιβεβαιω-
θεί η παρουσία του σκιαγραφικού μέσου εντός της
ουροδόχου κύστης και σκοπός είναι η απεικόνιση και
η αξιολόγηση όλων των ανατομικών τμημάτων της
ουρήθρας (κυρίως της πρόσθιας ουρήθρας).
Στην κατιούσα κυστεοουρηθρογραφία εφαρμόζεται
πλήρωση της ουροδόχου κύστης με σκιαστικό, με
τη βοήθεια διουρηθρικού ή υπερηβικού καθετήρα.
Δείκτες πληρότητας της ουροδόχου κύστης αποτελούν
το ομαλό της περίγραμμα, χωρίς εντυπώματα από
τις περιβάλλουσες ανατομικές δομές, καθώς και η
αυτόματη, μη ελεγχόμενη ούρηση. Αυτό δεν ισχύει
πάντα, όταν ο ίδιος ο ασθενής εκδηλώνει την επιθυμία
για ούρηση
5
. Ο καθετήρας αφαιρείται και ο ασθενής
ουρεί σε όρθια λοξή θέση υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο.
Κατά τη διάρκεια της ούρησης, λαμβάνονται λήψεις
τόσο της ουροδόχου κύστης όσο και της οπίσθιας,
κυρίως, μοίρας της ουρήθρας.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Η κύρια ομάδα ευρημάτων αφορούσε τις στενώσεις
της ουρήθρας, οι οποίες αναδείχθηκαν σε 24 ασθενείς.