Basic HTML Version
Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 43, Τεύχος 2, 2012
118
περιχαρακωμένη υγρή συλλογή, με τοίχωμα από ινώδη
ή κοκκιωματώδη ιστό, που παραμένει μετά την τέταρτη
εβδομάδα από την έναρξη της νόσου, «απόστημα» η
κοιλότητα που φέρει τοίχωμα και περιέχει πύον και
«οξεία υγρή συλλογή» (acute fluid collection) η εγγύς
του παγκρέατος περιχαρακωμένη συλλογή (εξίδρωμα,
<15HU) που δε φέρει τοίχωμα, μπορεί να αναπτυχθεί
τόσο στην ήπια όσο και στη σοβαρή μορφή, συνήθως
απορροφάται και δεν επιμολύνεται
5
.
ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗ
ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΞΟΝΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ
Για τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια, η βοήθεια των
κριτηρίων της Atlanta ήταν πολύ σημαντική. Όμως,
τόσο η εφαρμογή τους όσο και τα νέα επιστημονικά
δεδομένα ανέδειξαν κάποια σημεία αμφισβήτησης.
Τα κυριότερα είναι:
α) Δεν υπήρχε επίσημη και ενιαία αναφορά στο
διαγνωστικό επίπεδο αμυλάσης και λιπάσης
του αίματος.
β) Κριτήρια σοβαρότητας ήταν η οργανική ανεπάρ-
κεια και οι τοπικές επιπλοκές, με αποτέλεσμα
μεγάλη ετερογένεια στις αναφορές, αφού συ-
μπεριελάμβανε ασθενείς με διαφορετική σο-
βαρότητα.
γ) Τα κριτήρια για την οργανική ανεπάρκεια που
χρησιμοποιήθηκαν δεν ήταν ενιαία και επιπλέ-
ον, δεν υπήρχε διάκριση μεταξύ παροδικής και
εμμένουσας οργανικής ανεπάρκειας, με αποτέ-
λεσμα οι αναφορές διαφορετικών ερευνών να
μην είναι συγκρίσιμες.
δ) Ως παγκρεατική νέκρωση οριζόταν η περιοχή
που αντιπροσώπευε >30% ή >3εκ. του αδένα,
που στην πραγματικότητα δεν αντιστοιχούσαν
στο ίδιο τμήμα του παγκρέατος.
ε) Χρησιμοποιούνταν ο όρος «ψευδοκύστη», ανα-
φερόμενος ουσιαστικά σε δύο κατά βάση διαφορετι-
κές συλλογές. Ο πρώτος τύπος αφορούσε συλλογές
κυρίως υγρές και ο δεύτερος τύπος συλλογές που
περιείχαν και νεκρωτικά στοιχεία. Σε μερικά άρθρα
για το δεύτερο τύπο συλλογής, χρησιμοποιήθηκε ο
όρος «οργανωμένη παγκρεατική νέκρωση»
5,6
.
Για τους λόγους αυτούς, το 2008 το Acute Pancreatitis
ClassificationWorking Group, στηριζόμενο στα νέα επι-
στημονικά στοιχεία που αφορούν κυρίως την καλύτερη
κατανόηση της παγκρεατκής νέκρωσης, αναθεώρησε
τα κριτήρια της Atlanta.
Θεωρείται ότι η νέκρωση που μπορεί να συμβεί
στην ΟΠ αποτελεί ένα κοινό σημείο έναρξης πολλών
διαφορετικών και σημαντικών επιπλοκών. Υπάρχουν
δύο διαφορετικές αιχμές θνησιμότητας: μία πολύ
νωρίς (συνήθως εντός της πρώτης εβδομάδας) λόγω
πολυοργανικής ανεπάρκειας και μία καθυστερημένη
(συνήθως μετά την πρώτη εβδομάδα) λόγω τοπικής
ή συστηματικής λοίμωξης.
Ο όρος «νέκρωση» στην ΟΠ δεν αναφέρεται μόνο
στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται νέκρωση του πα-
γκρεατικού παρεγχύματος, αλλά και σε περιπτώσεις
που το παγκρεατικό παρέγχυμα είναι ακέραιο και
συμβαίνει νέκρωση των πέριξ του παγκρέατος ιστών,
η οποία προκαλείται κυρίως από την ενζυμική δράση
του εξιδρώματος. Είναι πλέον αποδεκτό ότι ο όρος
«νεκρωτική παγκρεατίτιδα» χρησιμοποιείται, όταν
παρατηρείται νέκρωση: α) μόνο στο πάγκρεας, β) στο
πάγκρεας και στους περιπαγκρεατικούς ιστούς ή γ)
μόνο στους περιπαγκρεατικούς ιστούς. Η τελευταία
κατηγορία αφορά το 20% των ασθενών, οι οποίοι
συνήθως χρειάζονται κάποια επεμβατική θεραπευτική
πράξη, αλλά έχουν καλύτερη πρόγνωση.
Η έκταση της νέκρωσης ομαδοποιείται σε τρεις
κατηγορίες: <30%, 30-50% και >50%. Περιοχές
που αφορούν το <30% δεν είναι από την αρχή από-
λυτα σίγουρο ότι αφορούν σε περιοχές νέκρωσης.
Εικόνα 1.
Διαφορετικές
περιπτώσεις που αφορούν
περιοχές της κεφαλής και
της ουράς του παγκρέατος,
που δεν ενισχύονται μετά
την ενδοφλέβια χορήγηση
σκιαγραφικού φαρμάκου.
Οεπανέλεγχος ανέδειξε ότι
μόνο η πρώτη αφορούσε
σε περιοχή νέκρωσης.