Basic HTML Version
37
Κ. Βασιλειάδης και συν. Λιπώδης διήθηση του παγκρέατος: Διερεύνηση με την αξονική τομογραφία
μικρότερων εκφορητικών πόρων με αποτέλεσμα τη
λιπώδη διήθηση του παγκρέατος με την πάροδο του
χρόνου
13,14
. Άλλα λιγότερο συχνά ευρήματα στην κυ-
στική ίνωση, στην απεικόνιση με αξονική τομογραφία,
είναι οι παγκρεατικές κύστεις ή επασβεστώσεις και η
ατροφία του φυσιολογικού παγκρεατικού παρεγχύμα-
τος με ποικίλου βαθμού λιπώδη διήθηση
14
.
Στο σύνδρομο Shwachman-Diamond, που απο-
τελεί μια σπάνια συγγενή διαταραχή με ανεπάρκεια
της εξωκρινούς παγκρεατικής μοίρας και συνοδό
μεταφυσιακή δυσόστωση και ουδετεροπενία, συχνά
συνυπάρχει πλήρης λιπώδης διήθηση του παγκρέατος
τύπου ΙΙΙ.
Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες παρατηρείται στένωση
του μείζονα παγκρεατικού πόρου λόγω επασβεστώσε-
ων, νεοπλασίας ή άλλη αιτίας μπορεί να παρατηρηθεί
πλήρης λιπώδης διήθηση του παγκρέατος, σε έδαφος
ατροφικής διαμόρφωσης του παγκρεατικού παρεγχύ-
ματος. Πειράματα έχουν δείξει ότι η απολίνωση του
μείζονα παγκρεατικού πόρου οδηγεί σε εκφύλιση,
λύση του φυσιολογικού παγκρεατικού ιστού και λι-
πώδη αντικατάσταση
13,14
. Από μελέτες σε ασθενείς με
αδενοκαρκίνωμα κεφαλής παγκρέατος, ένα μεγάλο
ποσοστό των ασθενών αυτών εμφάνισε λιπώδη διή-
θηση του σώματος και της ουράς του παγκρέατος
5
.
Κάτι ανάλογο έχει περιγραφεί και σε μελέτες ασθε-
νών με ινοκυστική νόσο, καθώς ο μηχανισμός που
πυροδοτεί τη διεργασία της λιπώδους υποστροφής
του παγκρέατος είναι ο ίδιος.
Μία εξαιρετικά σπάνια οντότητα που έχει περιγραφεί
είναι η λιπώδης ψευδοϋπερτροφία του παγκρέατος
15
.
Στην κατάσταση αυτή το πάγκρεας υπερτρέφεται λόγω
αντικατάστασης από λιπώδη ιστό-λίπος
16
. Δεν έχει
διαπιστωθεί η αιτιοπαθογένεια της νόσου και παρό-
λο που συνδυάζεται με ανεπάρκεια της εξωκρινούς
μοίρας του παγκρέατος και χρόνια πνευμονική νόσο,
οι ασθενείς αυτοί δεν έχουν κυστική ίνωση ή άλλες
παθολογικές καταστάσεις που να σχετίζονται με τη
λιπώδη υποστροφή
17
.
Οι περιοχές εστιακής λιπώδους διήθησης και οι
φυσιολογικές περιοχές εντός διάχυτης λιπώδους δι-
ήθησης μπορούν να θεωρηθούν όγκοι (ψευδοόγκοι)
και πρέπει να διαφοροδιαγνωσθούν από άλλες παθο-
λογικές καταστάσεις και κυρίως από τα νεοπλάσματα
του παγκρέατος
18
.
Στο υπερηχογράφημα, η λιπώδης διήθηση του
παγκρέατος απεικονίζεται ως μία πιο υπερηχοϊκή
περιοχή συγκριτικά με το υπόλοιπο φυσιολογικό
παγκρεατικό παρέγχυμα το οποίο παρουσιάζει φυσι-
ολογική ηχογένεια και στις περισσότερες περιπτώσεις
φυσιολογικές διαστάσεις
19
.
Στην αξονική τομογραφία η εστιακή λιπώδης διή-
θηση απεικονίζεται σαν μία υπόπυκνη περιοχή ή υπό-
πυκνη εστία, συγκριτικά με το υπόλοιπο παγκρεατικό
παρέγχυμα, τόσο πριν όσο και μετά την ενδοφλέβια
χορήγηση του ιωδιούχου σκιαστικού μέσου. Η πε-
ριοχή αυτή στις μετρήσεις των πυκνοτήτων διατηρεί
πάντοτε αρνητικές πυκνότητες- μονάδες Hounsfield,
ενώ μετά την ενδοφλέβια έγχυση σκιαστικού δεν α-
ναδεικνύεται παθολογικός εμπλουτισμός. Σημαντικά
απεικονιστικά σημεία, που συμβάλλουν στη διαφορική
διάγνωση της εστιακής λιπώδους διήθησης από μια
νεοπλασματική εξεργασία του παγκρέατος, είναι πέραν
των πυκνοτήτων και του προτύπου εμπλουτισμού, τα
συνοδά ευρήματα
6,20
. Στη λιπώδη υποστροφή δεν
παρατηρείται διάταση του παγκρεατικού πόρου, ούτε
ατροφική διαμόρφωση του παγκρεατικού παρεγχύ-
ματος περιφερικά της βλάβης.
Εικόνα 8(α,β):
CT: Λιπώδης διήθηση παγκρέατος τύπου ΙΙΑ