Νέο απλοποιημένο διαγνωστικό πρωτόκολλο ποιοτικού ελέγχου των ακτινολογικών μηχανημάτων

ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ

Nέο απλοποιημένο διαγνωστικό πρωτόκολλο ποιοτικού ελέγχου των ακτινολογικών μηχανημάτων

Δ. Οκκαλίδης, Ε. Ψαρούλη

Εργαστήριο Ακτινοφυσικής, Ιπποκράτειο Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Στην παρούσα εργασία προτείνεται ένα απλό πρωτόκολλο ποιοτικού ελέγχου της ακτινογραφικής και της ακτινοσκοπικής λυχνίας. Το πρωτόκολλο αυτό χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των ακτινολογικών μηχανημάτων, συμβάλλοντας στην πλήρη αξιολόγησή τους. Πλεονεκτεί ως προς την ταχεία εφαρμογή του και στοχεύει στην ικανοποίηση των απαιτήσεων του χρήστη ακτινολόγου, σε αντίθεση με το τρέχον πρωτόκολλο της Ένωσης Φυσικών Ιατρικής Ελλάδος (ΕΦΙΕ) και της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), που απευθύνεται περισσότερο στις ανάγκες του υπεύθυνου ακτινοπροστασίας και του τεχνικού. Επιπλέον, λόγω του σχεδιασμού του το προτεινόμενο πρωτόκολλο μπορεί να θεωρηθεί ως μια εναλλακτική λύση για τα εργαστήρια με μεγάλο φόρτο εργασίας, στα οποία ο πλήρης τεχνικός έλεγχος δεν επιτελείται παρά ελάχιστες φορές ανά έτος.
Οι παράμετροι που ελέγχονται στο προτεινόμενο πρωτόκολλο έχουν επιλεγεί έτσι ώστε να αντιπροσωπεύουν την καθημερινή χρήση του μηχανήματος από τον χειριστή και τον ακτινολόγο και να είναι ποιοτικοί και σύντομοι στην πραγματοποίησή τους. Συγκεκριμένα, ελέγχεται η επαναληψιμότητα της παραγωγής ακτινοβολίας, η ποιότητα της δέσμης και υπολογίζεται η δόση στην πρωταρχική και τη σκεδαζόμενη δέσμη. Τέλος, αξιολογείται η ποιότητα της τελικής διαγνωστικής εικόνας με τη μέτρηση της οριακής διακριτικής ικανότητας και του δυναμικού εύρους της. Για την πραγματοποίηση του προτεινόμενου ελέγχου απαιτείται δοσίμετρο πρωτεύουσας δέσμης, δοσίμετρο σκεδαζόμενης ακτινοβολίας, φύλλα Αl και διάταξη στήριξής τους, ενώ για την άμεση εκτίμηση της ποιότητας της εικόνας, συνυπολογίζοντας την επίδραση του εμφανιστηρίου, προτείνεται η ακτινογράφηση ενός ομοιώματος, το οποίο περιλαμβάνει εναλλασσόμενες ακτινοδιαπερατές γραμμές αυξανόμενης πυκνότητας και χάλκινη σκάλα με 12 βήματα πάχους 0,1 mm το καθένα.
Η πραγματοποίηση των μετρήσεων με αποδεκτά αποτελέσματα επιβεβαιώνει την ικανοποιητική λειτουργία του μηχανήματος και συνεπώς η διαδικασία αξιολόγησης της ασφαλούς λειτουργίας μπορεί να τερματιστεί εκεί. Σε αντίθετη περίπτωση, επιβάλλεται ο πλήρης έλεγχος για τον εντοπισμό των επιμέρους προβλημάτων. Η διάρκεια εκτέλεσης του προτεινόμενου πρωτοκόλλου είναι μικρότερη από 30 min, ενώ το βάρος όλων των εξαρτημάτων που καλείται να μεταφέρει αυτός που θα διενεργήσει τον έλεγχο είναι περίπου 1,5 kgr.