94
ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ
Τόμος 45, (2-3):94-101, 2014
Ι. Μοσχούρης, Α. Παπαδάτου
Απεικονιστικά κριτήρια αξιολόγησης της
ανταπόκρισης κακοηθών ηπατικών όγκων μετά
από τοπική-περιοχική επεμβατική θεραπεία
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η αξιόπιστη και αντικειμενική εκτίμηση της ανταπό-
κρισης των κακοήθων ηπατικών όγκων που υποβάλ-
λονται σε τοπική-περιοχική επεμβατική θεραπεία εί-
ναι σημαντική, τόσο από κλινικής όσο και από ερευ-
νητικής πλευράς. Αυτή η εκτίμηση γίνεται κυρίως μέ-
σω της απεικόνισης με υπολογιστική ή μαγνητική το-
μογραφία, σε συνδυασμό με κάποιο από τα συστήματα
κριτηρίων ανταπόκρισης. Τα κριτήρια της Παγκόσμιας
Οργάνωσης Υγείας (WorldHealthOrganization-WHO)
και τα κριτήρια αξιολόγησης της ανταπόκρισης σε συ-
μπαγείς όγκους (Response Evaluation Criteria in Solid
Tumors-RECIST) βασίζονται σε μεταβολές του συνολι-
κού μεγέθους των όγκων-στόχων. Αντιθέτως, τα κριτή-
ρια της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης για τηΜελέτη τουΉπατος
(EuropeanAssociation for theStudyof theLiver-EASL) και
τα τροποποιημένα κριτήρια RECIST (modified RECIST-
mRECIST), βασίζονται μόνο στο μέγεθος του βιώσιμου
τμήματος του όγκου-στόχου, τοοποίο και ενισχύεται κατά
τον δυναμικό έλεγχο με υπολογιστική ή μαγνητική τομο-
γραφία. Τουλάχιστον για το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα,
τα κριτήρια ενίσχυσης φαίνεται ότι είναι καταλληλότερα
από τα κριτήρια μεγέθους, για την αξιολόγηση του απο-
τελέσματος της επεμβατικής θεραπείας. Μελλοντικά, οι
τεχνικές τρισδιάστατης απεικόνισης και οι μέθοδοι που
μελετούν την αιμοδυναμική συμπεριφορά, τη μοριακή
δομή και τον μεταβολισμό των όγκων-στόχων πιθανόν
να γνωρίσουν μεγαλύτερη διάδοση και να συμπληρώ-
σουν ή να αντικαταστήσουν τις σημερινές προσεγγίσεις.
Λέξεις-κλειδιά:
ηπατικοί όγκοι, ηπατοκυτταρικό καρ-
κίνωμα, τοπική-περιοχική θεραπεία, επεμβατική θερα-
πεία, ανταπόκριση
Εισαγωγή
Τα τελευταία χρόνια, η διάδοση και ευρεία εφαρμογή
επεμβατικών ακτινολογικών μεθόδων για την αντιμετώ-
πιση κακοήθων ηπατικών όγκων συνοδεύτηκε από την
ανάγκη για ακριβή και αξιόπιστη εκτίμηση του θεραπευ-
τικού αποτελέσματος των μεθόδων αυτών. Ηανάγκη αυ-
τή σχετίζεται τόσο με πρακτικούς-κλινικούς, όσο και με
ερευνητικούς λόγους. Από κλινικής πλευράς, η ανάδειξη
υπολειμματικής νόσου μετά από τοπική-περιοχική επεμ-
βατική θεραπεία (locoregional interventional treatment)
επιβάλλει την επανάληψη της επεμβατικής πράξης ή τη
συμπλήρωσή της με άλλη θεραπεία
1,2
. Αντιθέτως, η δι-
άγνωση πλήρους νέκρωσης του όγκου οδηγεί συνή-
θως σε παρακολούθηση του ασθενούς, για έγκαιρη δι-
άγνωση υποτροπής. Ακόμη, η εκτίμηση της θεραπευ-
τικής ανταπόκρισης θα πρέπει να είναι εφικτή σύντομα
(π.χ 1 μήνα) μετά τη θεραπεία ή επεμβατική πράξη, ώ-
στε να διακριθούν εγκαίρως οι ασθενείς που ανταπο-
Π.Γ.Ν. Πειραιώς «Τζάνειο»
Ακτινολογικό Τμήμα