147
Χ. Μασκαλίδης και συν. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΙΟΥΣΑΣ–ΚΑΤΙΟΥΣΑΣ ΟΥΡΗΘΡΟΓΡΑΦΙΑΣ
στοιχεία της παθολογίας της ουρήθρας. Προκαλούνται
από το σχηματισμό ουλώδους συνδετικού ιστού, ο ο-
ποίος, λόγω της συσταλτικότητάς του, μειώνει το εύρος
του αυλού της ουρήθρας. Γενικά, ο όρος στένωση
αναφέρεται σε παθολογικές καταστάσεις, οι οποίες
διαφέρουν ως προς την αιτιολογία, την ανατομική θέση
και την ακτινολογική απεικόνιση. Η σημασία της σω-
στής ακτινολογικής διάγνωσης συνίσταται στη μείωση
των διεγχειρητικών και μετεγχειρητικών επιπλοκών
και στη βελτίωση των σχετικών λειτουργιών σ’ αυτούς
τους ασθενείς. Η ακτινολογική εκτίμηση εξαρτάται σε
μεγάλο βαθμό από το ιστορικό, την κλινική εικόνα,
την αιτιολογία και την ανατομική θέση της αρχικής
παθολογίας και των στενώσεων.
Η αιτιολογία τους περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα
παραγόντων, όπως είναι οι φλεγμονές, που συνήθως
προκαλούν ανώμαλες, κομβολογιοειδούς σχήματος
στενώσεις μεγάλου μήκους ή η ακτινοβολία, όπου
εκτός από τις φλεγμονές και τα συρίγγια, οι στενώσεις
αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι των μετακτινικών
επιπλοκών. Οι στενώσεις μπορούν, επίσης, να είναι
συγγενούς αιτιολογίας. Οι τραυματικές στενώσεις
περιλαμβάνουν τόσο εκείνες που είναι συνέπεια
τραυματισμών, όσο και τις στενώσεις ιατρογενούς
αιτιολογίας.
Μία ειδική κατηγορία αποτελούν οι στενώσεις
της οπίσθιας ουρήθρας, που εμφανίζονται μετά από
προστατεκτομή. Ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός
δημιουργίας βασίζεται σε υποθέσεις. Μία από αυτές
υποστηρίζει ότι οι ασθενείς με παρατεταμένη αδυνα-
μία ούρησης μετά από προστατεκτομή εμφανίζουν
συγκέντρωση και παραμονή ινικής και πηγμάτων
αίματος στον αυχένα της ουροδόχου κύστης και στη
μεμβρανώδη μοίρα. Αυτό οδηγεί σε στένωση και
απόφραξη, τόσο του αυχένα της ουροδόχου κύστης,
όσο και της μεμβρανώδους μοίρας της ουρήθρας,
ενώ η προστατική ουρήθρα παραμένει βατή, λόγω
του μεγαλύτερου εύρους της
13
.
Η αξιολόγηση των στενώσεων της οπίσθιας ου-
ρήθρας προϋποθέτει την ταυτόχρονη εφαρμογή της
ανιούσας ουρηθρογραφίας και της κατιούσας κυστε-
οουρηθρογραφίας, ώστε να προσδιοριστεί το μήκος
της στένωσης.
Η ανιούσα ουρηθρογραφία μπορεί ν΄ αποδειχτεί
ιδιαίτερα χρήσιμη σε περιπτώσεις φλεγμονών, ανα-
δεικνύοντας κυρίως τις επιπλοκές της κύριας νόσου,
όπως είναι τα συρίγγια, τα περιουρηθρικά αποστήματα
και τα χαρακτηριστικά των στενώσεων. Έτσι, αν ο κώ-
νος της βολβικής μοίρας της ουρήθρας απεικονίζεται
επιμηκυσμένος, στενός, ασύμμετρος, ανώμαλος ή
απουσιάζει, υπάρχει πιθανότητα 90% η στένωση να
έχει επεκταθεί στη μεμβρανώδη μοίρα και να επηρε-
άζεται ο σφιγκτήρας
4
. Η διάταση και η σκιαγράφηση
των αδένων του Littr
é
αποτελεί εύρημα της ανιούσας
ουρηθρογραφίας σ’ αυτούς τους ασθενείς.
Ελλείμματα πλήρωσης, όπως λίθοι ( μονήρες έλλειμ-
μα πλήρωσης) ή κονδυλώματα (πολλαπλά ελλείμματα
πλήρωσης στην πρόσθια ουρήθρα κατά την κατιούσα
κυστεοουρηθρογραφία), περιλαμβάνονται στα πιθανά
απεικονιστικά ευρήματα.
Οι ακτινοσκοπικές αυτές μέθοδοι βρίσκουν εφαρμο-
γή σε διάφορες συγγενείς ανωμαλίες της ουρήθρας,
όπως οι βαλβίδες της πρόσθιας και της οπίσθιας
ουρήθρας, ο διπλασιασμός της ουρήθρας, τα εκκολ-
πώματα της ουρήθρας, η μεγαλοουρήθρα, το συγγε-
νές συρίγγιο (σε ατρησία του ορθού) και η συγγενής
στένωση της ουρήθρας.
ABSTRACT
Maskalidis CH, Milonas V, Koutsampasopoulou I,
Davidis I, Masmanidis P, Mpintoudi A, Konstantinou D.
Imaging findings and concerns with the technique
of retrograde urethrography and voiding
cystourethrography
Objective:
The purpose of this study is to
present the anatomy and pathology of the male
urethra, using the techniques of ascending
urethrography and voiding cystourethrography.
Σχήμα 2:
Απεικόνιση της ανδρικής ουρήθρας και της
ουροδόχου κύστης κατά την ανιούσα ουρηθρογραφία.