Basic HTML Version
Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 44, Τεύχος 1, 2013
48
τείνεται σε ασθενείς με ΜΚΠ και πλήρη ανταπόκριση
που είναι τεκμηριωμένη με εξετάσεις που περιλαμ-
βάνουν αξονική τομογραφία, τα δεδομένα δεν είναι
αρκετά για να γενικευθεί η εφαρμογή της θεραπείας
σε όλες τις περιπτώσεις των ασθενών
11
. Ειδικότερα,
τα πιθανά πλεονεκτήματα, πρέπει να εκτιμηθούν
προσεκτικά σε σχέση με τις απώτερες παρενέργειες
που φαίνονται με τις σύγχρονες εξετάσεις όπως η
MRI. Tα νευροψυχολογικά προβλήματα από την
ΠΑΕ, όπως περιγράφονται στην ανασκοπική μελέτη
παρουσιάστηκαν σε μικρό αριθμό ασθενών τον πρώτο
χρόνο παρακολούθησης. Δεν υπάρχουν δεδομένα για
απώτερες παρενέργειες. Πρέπει να λάβουμε υπόψη
μας και άλλους παράγοντες – εκτός της ΑΚΘ – που
επιβαρύνουν τις νευρολογικές επιπλοκές. Ειδικά η
μεγάλη ηλικία, το αλκοόλ, τα κυτταροστατικά (vin-
cristine, etoposide), η παρανεοπλασματική εγκεφα-
λομυελίτις και η μακρόχρονη χρήση καπνού, μπορεί
να προκαλέσουν άνοια
12,13
. Η κλασματοποίηση και η
συνολική δόση της ΑΚΘ που δίδεται στον εγκέφαλο
μπορεί να επηρεάσει την τοξικότητα. Η νευρολογική
τοξικότητα μπορεί να ελαττωθεί χρησιμοποιώντας 2Gy/
συνεδρία με συνολική δόση 20-40 Gy και δίδοντας
τη θεραπεία 2 εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της
συστηματικής θεραπείας, καθώς και πραγματοποι-
ώντας καθημερινά όλα τα πεδία ακτινοβόλησης. Η
πρόσφατη αυτή ανάλυση υποστηρίζει ότι η ΠΑΕ έχει
θετική επίπτωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών και
είναι οικονομικά συμφέρουσα. Σε μία μελέτη φάσης
ΙΙΙ που δημοσιεύτηκε το 2007, παρακολούθησαν το
χρόνο εμφάνισης εγκεφαλικών μεταστάσεων σε 246
ασθενείς με εκτεταμένο μικροκυτταρικό καρκίνωμα
πνεύμονος
14
. Από αυτούς τους ασθενείς οι 143 είχαν
υποβληθεί σε προφυλακτική ακτινοθεραπεία εγκε-
φάλου, ενώ οι υπόλοιποι 143 όχι. Στους 12 μήνες
εμφανίστηκαν συμπτωματικές εγκεφαλικές μεταστάσεις
σε 14.6% των ασθενών της πρώτης ομάδας και 40.4%
της δεύτερης. Δηλαδή φαίνεται απόλυτη μείωση στη
συχνότητα των εγκεφαλικών μεταστάσεων κατά 25.8%.
Μια ακόμα σημαντική παράμετρος που μελετήθηκε
ήταν η επιβίωση των ασθενών αυτών. Όσοι ασθενείς
υπεβλήθησαν σε ΠΑΕ παρουσίασαν μέση επιβίωση
6.7 μήνες, ενώ αυτοί που δεν έλαβαν ΠΑΕ, 5.4 μήνες.
Παρατηρούμε λοιπόν μια αύξηση της επιβίωσης για
τον 1
ο
χρόνο από 13.3% στο 27.1%.
ΠΡΟΦΥΛΑΚΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΣΕ ΜΗ-ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ
ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ
Εκτός από τους ασθενείς με ΜΚΠ, υψηλή επίπτωση
εγκεφαλικών μεταστάσεων εμφανίζεται και σε ασθενείς
με τοπικά προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο
πνεύμονα (ΜΜΚΠ) σταδίου ΙΙΙ. ΗΧΜΘ σε συνδυασμό
με την ΑΚΘ στη θωρακική νόσο, αύξησαν την επιβίωση
αυτών των ασθενών, όμως οι μεταστάσεις στο ΚΝΣ
παραμένουν συχνό και θανατηφόρο πρόβλημα, με την
επιβίωση να μην ξεπερνά τον ένα χρόνο. Πάνω από
το 50% των ασθενών αυτών εμφανίζουν ως πρώτη
εκδήλωση υποτροπής εγκεφαλικές μεταστάσεις. Το
46% εμφανίζουν την εγκεφαλική νόσο τις πρώτες 16
εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της ΧΜΘ και της
ΑΚΘ του πνεύμονα, και το 83% μέσα σε 12 μήνες
15
.
Μια μεγάλη υπό εξέλιξη τυχαιοποιημένη μελέτη της
RTOG (L-0214), με ΜΜΚΠ σταδίου ΙΙΙ που ανακοι-
νώθηκε στο ASCO 2009
16
, δείχνει ότι οι ασθενείς
που πραγματικά ωφελούνται από την ΠΑΕ είναι αυτοί
με Ν2-3 νόσο, οι νεώτεροι των 60 ετών, όσοι έχουν
μη-πλακώδες νεόπλασμα, καλή γενική κατάσταση,
που έλαβαν ΑΚΘ και ΧΜΘ, είναι σταδίου ΙΙΙα-ΙΙΙβ με
ή χωρίς χειρουργείο. Πρόσφατη μελέτη της RTOG
φάσης ΙΙΙ NSCLC 0214, παρακολουθεί την επίδραση
της ΠΑΕ σε ασθενείς σταδίου ΙΙΙ με ΜΜΚΠ
17
. Από τη
μελέτη αυτή προκύπτει ότι η ΠΑΕ μειώνει σημαντικά
την εμφάνιση εγκεφαλικών μεταστάσεων από το 18%
στο 7.7% για τον 1
ο
χρόνο, χωρίς όμως να υπάρχει
στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ της συνολικής
επιβίωσης και της ελεύθερης νόσου επιβίωσης για τον
1
ο
χρόνο. Παρόμοια αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν από
το M.D. Anderson Cancer Center
18
όπου φαίνεται ότι
η ΠΑΕ μείωσε την εμφάνιση των εγκεφαλικών μετα-
στάσεων από το 27% στο 4%, χωρίς να επηρεάσει τη
συνολική επιβίωση που σχετιζόταν με εξω-εγκεφαλική
υποτροπή της νόσου.
Όσον αφορά ασθενείς μεΜΜΚΠ, ηΠΑΕ μειώνει την
εμφάνιση των εγκεφαλικών μεταστάσεων, είναι καλά
ανεκτή και ασφαλής, αλλά δεν έχει δείξει αύξηση της
επιβίωσης. Παραμένει ακόμα πειραματική θεραπεία
και δεν πρέπει να δίδεται εκτός πρωτοκόλλου.
Όσον αφορά τις παρενέργειες της ΠΑΕ στους
ασθενείς με ΜΜΚΠ, είναι οι ίδιες με τις ήδη γνωστές
παρενέργειες, όμως φαίνεται ότι κάποιες παράμετροι,
όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης, παίζουν πολύ
σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση απώτερων εγκεφα-
λικών αλλοιώσεων
19
.