Ελληνική Ακτινολογία, Τόμος 44, Τεύχος 1, 2013
16
Οι θηλοειδείς μύες πιστεύεται ότι προκύπτουν από τη
συμβολή των δοκίδων στην κοιλότητα της αριστερής
κοιλίας. Κάθε θηλοειδής μυς έχει τουλάχιστον δύο
κεφαλές και αυτές οι κεφαλές παρέχουν πρόσφυση
για τις τενόντιες χορδές, οι οποίες συνδέονται με τις
παρυφές των γλωχίνων της μιτροειδούς βαλβίδας.
Κάθε θηλοειδής μυς παρέχει αγκυροβόλιο για τις
δύο γλωχίνες της μιτροειδούς βαλβίδας καθώς και
αρχιτεκτονική υποστήριξη της αριστερής κοιλίας. Ο
ρόλος της αριστερής κοιλίας είναι να αντλήσει αίμα
δια της αορτικής βαλβίδος προς την αορτή. Η αορτική
βαλβίδα έχει τρεις γλωχίνες. Η αριστερή κοιλία εμφα-
νίζει χώρο εξόδου με ομαλό τοίχωμα που βρίσκεται
μεταξύ της πρόσθιας έσω γλωχίνας της μιτροειδούς
βαλβίδος και του μεσοκοιλιακού διαφράγματος
4,12
.
Ανατομία της δεξιάς κοιλίας
Η δεξιά κοιλία έχει σχήμα τριγωνικής πυραμίδας. Η
κοιλότητα της δεξιάς κοιλίας αφορίζεται προσθίως από
το ελεύθερο τοίχωμα της, κάτω από το διαφραγματικό
τοίχωμα και πίσω από το διάφραγμα. Η κορυφή της
δεξιάς κοιλίας σχηματίζεται από το ελεύθερο τοίχωμα
και το διαφραγματικό τοίχωμα. Η είσοδος της δεξιάς
κοιλίας από τον δεξιό κόλπο είναι μέσω της τριγλώχι-
νας βαλβίδας και η έξοδος στην πνευμονική αρτηρία
μέσω της πνευμονικής βαλβίδας. Η τριγλώχινα βαλβίδα
έχει χοανοειδή μορφολογία, και εδράζεται σε ινώδη
δακτύλιο. Αποτελείται από τρεις γλωχίνες, την πρό-
σθια, την έσω και την κατώτερη. Οι γλωχίνες έχουν
μία εξωτερική επιφάνεια ανώμαλη, πάνω στην οποία
καταφύονται οι τενόντιες χορδές και μία εσωτερική
επιφάνεια λεία. Ενίοτε μεταξύ των κύριων γλωχίνων
υπάρχουν μικρές ενδιάμεσες γλωχίνες.
Η κοιλότητα της δεξιάς κοιλίας είναι σε μεγάλο
βαθμό δοκιδωτή με παχιά δοκίδωση.
Οι θηλοειδείς μύες της δεξιάς κοιλίας είναι τρεις:
(α) ο πρόσθιος θηλοειδής μυς, ο οποίος είναι ο μεγα-
λύτερος, (β) ο κατώτερος ή οπίσθιος θηλοειδής μυς,
ο οποίος συχνά σχηματίζεται από 2-3 μικρότερους
ξεχωριστούς μύες και (γ) ο έσω θηλοειδής μυς. Στην
κορυφή της δεξιάς κοιλίας παρατηρείται η ενδιάμεση
δέσμη (moderator band), η οποία αποτελεί βασική και
χαρακτηριστική δομή της δεξιάς κοιλίας.
Η δεξιά κοιλία αποτελεί τον θάλαμο προώθησης
φλεβικού αίματος προς την πνευμονική κυκλοφορία.
Το τμήμα της δεξιάς πριν τη μετάπτωσή της στην πνευ-
μονική αρτηρία αντιπροσωπεύεται από τον αρτηριακό
κώνο ή κώνο της πνευμονικής. Ο αρτηριακός κώνος
χωρίζεται από το φλεβικό κολποκοιλιακό τρήμα με την
crista supraventricularis. Στην κορυφή του αρτηριακού
κώνου βρίσκεται το αρτηριακό τρήμα (ostium arterio-
sum), το οποίο παρουσιάζει ένα βαλβιδικό σύστημα
από τρεις ημισεληνοειδείς βαλβίδες (μία πρόσθια και
δύο οπίσθιες)
4,9
.
Μεσοκοιλιακό διάφραγμα
Το μεσοκοιλιακό διάφραγμα διαχωρίζει την αριστερή
από τη δεξιά κοιλία. Ουσιαστικά είναι ένα παχύ μυϊκό
τοίχωμα, εκτός από το υποαορτικό του τμήμα όπου
λεπτύνεται (μεμβρανώδες μεσοκοιλιακό διάφραγμα).
Περιέχει μυϊκές ίνες τόσο από την αριστερή όσο και
από τη δεξιά κοιλία. Η θέση και το σχήμα του μεσο-
κοιλιακού διαφράγματος καθορίζονται από το επίπεδο
φόρτισής του. Σε κατάσταση χαμηλής φόρτισης το
μεσοκοιλιακό διάφραγμα είναι επίπεδο. Σε φυσιολο-
γικές συνθήκες φόρτισης το μεσοκοιλιακό διάφραγμα
αποκτά κυρτό σχήμα προς τη δεξιά κοιλία και αυτό το
κυρτό σχήμα διατηρείται κατά τον καρδιακό κύκλο.
Το μεσοκοιλιακό διάφραγμα μελετάται καλύτερα
στις προβολές κατά τον βραχύ άξονα της αριστεράς
κοιλίας και κατά τον οριζόντιο επιμήκη άξονα της
αριστεράς κοιλίας
4,13
.
Καρδιακές βαλβίδες
Φυσιολογικά υπάρχουν 2 κολποκοιλιακές βαλβίδες
δια των οποίων οι κόλποι επικοινωνούν με τις κοι-
λίες. Ο δεξιός κόλπος φυσιολογικά επικοινωνεί με
τη δεξιά κοιλία και ο αριστερός κόλπος επικοινωνεί
φυσιολογικά με την αριστερά κοιλία. Η βαλβίδα δια
της οποίας επικοινωνεί ο δεξιός κόλπος με τη δεξιά
κοιλία λέγεται τριγλώχινα βαλβίδα, ενώ η βαλβίδα
δια της οποίας επικοινωνεί ο αριστερός κόλπος με
την αριστερά κοιλία λέγεται μιτροειδής βαλβίδα. Η
τριγλώχινα βαλβίδα έχει 3 γλωχίνες, τη διαφραγμα-
τική, κατώτερη και πρόσθια-ανώτερη. Η μιτροειδής
βαλβίδα έχει 2 γλωχίνες.
Η αριστερά κοιλία απάγει το αίμα προς την ανιούσα
αορτή δια της αορτικής βαλβίδος, η οποία φέρει 3
μηνοειδείς πτυχές. Η ονομασία των πτυχών περι-
γράφεται ανάλογα με την έκφυση των αντιστοίχων
στεφανιαίων αρτηριών: αριστερή, δεξιά, μη-στεφανιαία.
Δια της πνευμονικής βαλβίδος απάγεται το αίμα από
τη δεξιά κοιλία προς το στέλεχος της πνευμονικής
αρτηρίας
14
.
Στεφανιαίες αρτηρίες
Οι στεφανιαίες αρτηρίες εκφύονται από την εγγύς
μοίρα της ανιούσης θωρακικής αορτής, από τους
κόλπους του Valsalva. Οι δύο στεφανιαίες αρτηρίες
που εκφύονται από την αορτή είναι η δεξιά στεφανιαία
αρτηρία και η αριστερή κύρια στεφανιαία αρτηρία. Κάθε
στεφανιαία εκφύεται από τον αντίστοιχο κόλπο του
Valsalva. Το εγγύς τμήμα της αριστερής στεφανιαίας
αρτηρίας ονομάζεται στέλεχος, έχει μήκος περίπου ένα
εκατοστό και διακλαδώνεται στον πρόσθιο κατιόντα
και στην αριστερή περισπωμένη αρτηρία
4
.